Μάθημα  Γραμματικής
Οι Διαθέσεις του ρήματος
Οι Διαθέσεις του Ρήματος είναι τέσσερεις
Ενεργητική
Μέση
Παθητική
Ουδέτερη.
Παράδειγμα
Βλέπουμε τις προτάσεις
O τεχνίτης διορθώνει τη βρύση
Ο μπαμπάς ντύνεται
Η κάμαρα φωτίζεται από τη λάμπα
Ο εργάτης  ξεκουράζεται

Στην πρώτη πρόταση το ρήμα,διορθώνει,φανερώνει,ότι το υποκείμενο, ο τεχνίτης,ενεργεί.
Στη δεύτερη πρόταση  το ρήμα ,ντύνεται,φανερώνει,ότι το υποκείμενο  ενεργεί και η ενέργεια γυρίζει στο ίδιο το υποκείμενο
Στη τρίτη πρόταση το ρήμα,φωτίζεται, φανερώνει,ότι το υποκείμενο παθαίνει κάτι.
Στη τέταρτη πρόταση το ρήμα,ξεκουράζεται,φανερώνει,ότι το υποκείμενο,ο εργάτης, δεν ενεργεί,ούτε δέχεται ενέργεια,αλλά βρίσκεται σε μία κατάσταση.

Η ιδιότητα αυτή του ρήματος να δείχνει τι κάνει,τι παθαίνει ή σε τι κατάσταση βρίσκεται το υποκείμενο,ονομάζεται διάθεση ή φωνή.


Βλέπουμε και τις προτάσεις:
O γεωργός οργώνει το χωράφι
Τα παιδιά παίζουν στην αυλή
Ο κάμπος φωτίστηκε από τον ήλιο.
Το δένδρο ξεράθηκε από τον αέρα
Ο Γιάννης ντύνεται
Στην πρώτη πρόταση  το ρήμα,οργώνει, φανερώνει,ότι το υποκείμενο,ο γεωργός, κάνει  κάτι,ενεργεί.
Στη δεύτερη πρόταση το ρήμα,παίζουν,φανερώνει,ότι το υποκείμενο,τα παιδιά,κάνουν κάτι,ενεργούν.
Τα ρήματα,που φανερώνουν ότι το υποκείμενο ενεργεί,έχουν Ενεργητική Διάθεση και λέγονται ενεργητικά ρήματα.
Στην τρίτη πρόταση το ρήμα,φωτίστηκε, φανερώνει,ότι το υποκείμενο,ο κάμπος, δέχεται μία ενέργεια από κάτι άλλο,από τον ήλιο.
Στην τέταρτη πρόταση, το δένδρο ξεράθηκε από τον αέρα,το ρήμα,ξεράθηκε, δείχνει,ότι  το υποκείμενο,το δένδρο,δέχτηκε μία ενέργεια από άλλον,από τον αέρα.
Στην πέμπτη πρόταση: ο Γιάννης ντύνεται.Το υποκείμενο,ο Γιάννης,κάνει μία ενέργεια, ντύνεται,η ενέργεια όμως αυτή δεν πηγαίνει σε άλλον,επιστρέφει στον Γιάννη,στον εαυτόν του. Τα ρήματα αυτά  που σημαίνουν,ότι το υποκείμενο ενεργεί και η ενέργεια γυρίζει στο υποκείμενο,στον εαυτόν του, έχουν Μέση Διάθεση

Τα ρήματα,που δείχνουν,ότι το υποκείμενο παθαίνει δηλαδή δέχεται μία ενέργεια από άλλον,έχουν Παθητική Διάθεση και ονομάζονται παθητικά ρήματα..
Στο παράδειγμα:To πρωί σηκώνομαι στις επτά η ώρα
στην πρόταση αυτή το ρήμα,σηκώνομαι,σημαίνει σηκώνω τον εαυτό μου.Το ίδιο και όταν λέμε, ντύνομαι,χτενίζομαι,ετοιμάζομαι,τα ρήματα σημαίνουν,ντύνω τον εαυτό μου,χτενίζω τον εαυτό μου,ετοιμάζω τον εαυτό μου.
Τα ρήματα που σημαίνουν,ότι το υποκείμενο ενεργεί και η ενέργεια γυρίζει στο υποκείμενο έχουν Μέση Διάθεση και λέγονται Μέσα ρήματα.

Στο παράδειγμα: Το παιδί κοιμάται
Τα ρήματα που σημαίνουν,ότι το υποκείμενο ούτε ενεργεί,ούτε δέχεται ενέργεια από άλλον,αλλά βρίσκεται σε μία κατάσταση έχουν Ουδέτερη Διάθεση και λέγονται Ουδέτερα ρήματα..