Παρασκευή 2 Μαΐου 2014

Σήμςρα  αγαπημένοι  μου  μαθητές  των  πανελλαδικών,υποψήφιοι  φοιτητές  να  ασχοληθούμε  στο  μάθημα  των  Λατινικών  με  την  Γ ε ρ ο υ ν δ ι α κ ή   Έ λ ξ η. την  a t t r a c t i o   g e r u n d i v a.
Γ ε ρ ο υ ν δ ι α κ ή   Έ λ ξ η   έχουμε  όταν   στη  θέση  του  Γ ε ρ ο  υ ν δ ί ο υ  χρησιμοποιούμε  Γ ε ρ ο υ ν δ ι α κ ό..Αυτό  παρατηρείται  σε  μ ε τ α β α τ ι κ ά    ρ ή μ α τ α   που  συντάσσονται  με  α ι τ ι α τ ι κ ή. Είναι  κυρίως  η  αλλαγή  της  ε ν ε ρ γ η τ ι κ ή ς  σ ύ ν τ α ξ ης   σε   π α θ η τ ι κ ή.
Στην   περίπτωση  της  Γ ε ρ ο υ ν δ ι α κ ή ς  Έ λ ξ η ς   το  Γ ε ρ ο υ ν δ ι α κ ό  έχει  την  θέση  ε π ι θ ε τ ι κ ο ύ    π ρ ο σ δ ι ο ρ ι σ μ ο ύ   ενός  ονόματος  και  επομένως  δεν  έχει  πλέον  την  σημασία  εις  -τεος  ρηματικού  επιθέτου.
Στη  σύνταξη  αυτή  μεταφράζεται  σαν  να  ήταν  γ ε ρ ο ύ ν δ ι ο .
Αντί να πούμε   tempus  est  legendi  historiam
               λέμε  tempus  est  legendae  historiae   
Kαι  στις  δύο  περιπτώσεις  μεταφράζουμε:  " είναι  καιρός  να  διαβάσουμε  ιστορία".
Όταν  η  σ ύνταξη  μετατρέπεται  σε  γ ε ρ ο υ ν δ ι α κ ή   τότε  το  γ ε ρ ο ύ ν δ ι ο   μ ε τ α τ ρ έ π ε τ α ι  σε  γ ε ρ ο υ ν δ ι α κ ό   και  τίθεται  στο  γένος  και  στον  αριθμό  του  υπάρχοντος αντικειμένου,ενώ  το έως  τότε   αντικείμενο  ακολουθεί  την  π τ ώ σ η  του  γ ε ρ ο υ ν δ ί ο υ.
π.χ. tempus  est  legendi ( γενική  ενικού ) historiam
       tempus  est  legendae  historiae ( γερουνδιακή  έλξη )
Η  χρήση  αυτής  της  γερουνδιακής  έλξεως  δεν  είναι  πάντοτε  υποχρεωτική.
Μπορούμε  π.χ.  να  πούμε
Catilina  cupidus  erat  evertendi  rem  publicam  καθώς  επίσης  μπορούμε  να  το  πούμε   και  με   γερουνδιακή  έλξη  Catilina  cupidus  erat  evertendae  rei  publicae = O  Kατιλίνας  ήταν  πολύ  επιθυμητικός ( επιθυμούσε  πολύ ) να  ανατρέψει  το  δημοκρατικό  πολίτευμα..
Η  Γε ρ ο υ ν δ ι α κ ή  Έλ ξ η  είναι  υ π ο χ ρ ε ω τ ι κ ή
1) Όταν  η  σύνταξη  απαιτεί  να  γίνει  χρήση  της  δοτικής  του  γερουνδίου, η  σύνταξη  γίνεται,πάντοτε, με  ρήματα  που  συντάσσονται  με  αιτιατική
π.χ. Δεν   μπορούμε  να  πούμε  hoc  genus  armorum  aptum  est  tegendo ( είναι  δοτική ) corpora ( είναι  αιαιτιατική )
Μπορούμε  όμως  να  πούμε  hoc  genus  armorum  aptum  est  tegendis   corporibus  είναι  γερουνδιακή  έλξη  και η φράση μεραφράζεται: hoc  genus  armorum =  αυτό  το  είδος  των  όπλων
aptum  est = είναι  κατάλληλο
tegendo  corpora =να  καλύψει  τα  σώματα.
2) Όταν  η  σύνταξη  απαιτεί  εμπρόθετη  χρήση  του  γερουνδίου   τότε  δεν  μπορούμε  να  πούμε :
Regulus  Romam  missus  est  de  redimendo  captivos.
Mπορούμε  όμως  να  πούμε:
Regulus  Romam  missus  est  de  redimendis  captivis  με  γ ε ρ ο υ ν δ ι α κ ή   έ λ ξ η.
Μεταφράζουμε: Ο  Ρήγουλος  εστάλη  στην  Ρώμη  για  να  εξαγοράσει  τους  αιχμαλώτους.
Να  σημειώσουμε  ότι:
1) Όταν  το  αντικείμενο  είναι  επίθετο  ή  αντωνυμία  στην  αιτιατική  πτώση  τότε  δ ε ν   γ ί ν ε τ α ι
χ ρ ή σ η    γ ε ρ ο υ ν δ ι α κ ή ς   σ ύ ν τ α ξ η ς.  π.χ. ars  dijundicandi  vera  et  falsa ( εδώ  το  αντικείμενο  είναι  επίθετο.
2) Και  με  τα  ρήματα utor- usus  sum-i= χρησιμοποιώ ( είναι  αποθετικό ),
 fruor- frui = απολαύω ( οι  άλλοι  χρόνοι αναπληρώνονται  από το  ρήμα  utor),
   fungor - functus  sum -i = επιτελώ  ( είναι  αποθετικό  και  συντάσσεται  με  αφαιρετική και
potior- potitus  sum -iri = καταλαμβάνω ( είναι  αποθετικό  και  συντάσσεται  με  αφαιρετική) .Με  τα  ρήματα  αυτά  γίνεται  χρήση  γερουνδιακής  σύνταξης  παρόλο  που   συντάσσονται  με  αφαιρετική, γιατί  αυτά  τα  ρήματα  παλαιότερα  συντασσόταν  με  αιτιατική.
  

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου