Στο μάθημα μας σήμερα να προσεγγίσουμε ένα σπουδαίο κεφάλαιο της Λατινικής Γραμματικής και του Συντακτικού. Είναι Ο ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ.
Όπως στην Ελληνική γλώσσα το ίδιο και στην Λατινική γλώσσα ο λόγος μεταδίδεται ως ε υ θ ύ ς λ ό γ ο ς oratio recta ή ως π λ ά γ ι ο ς λ ό γ ο ς,ο πλάγιος λόγος ονομάζεται και ε ξ η ρ τ η μ έ ν ο ς λ ό γ ο ς συνήθως από ρήμα λ ε κ τ ι κ ό από α ι σ θ η τ ι κ ά από γ ν ω σ τ ι κ ά ή δ ο ξ α σ τ ι κ ά ρ ή μ α τ α verba sentiendi ή declarandi. Η εξάρτηση του λόγου έχει συνακόλουθο και την μ ε τ α β ο λ ή του π ρ ο σ ώ π ο υ της ε γ κ λ ί σ ε ω ς,όταν το ρ ή μ α δεν είναι στην υ π ο τ α κ τ ι κ ή έ γ κ λ ι σ η. Η εξάρτηση του λόγου έχει συνακόλουθο και την μεταβολή των αντωνυμιών.
Οι μ ε τ α β ο λ έ ς,οι οποίες σημειώνονται στον Π λ ά γ ι ο λ ό γ ο είναι:
1) Oι α ν ε ξ ά ρ τ η τ ε ς π ρ ο τ ά σ ε ι ς κ ρ ί σ ε ω ς νομάζονται και α φ η γ ή σ ε ω ς μ ε τ α τ ρ έ π ο ν τ α ι σε α π α ρ ε μ φ α τ ι κ έ ς. Συντάσσονται με α π α ρ έ μ φ α τ ο και α ι τ ι α τ ι κ ή.
2) Οι ανεξάρτητες προτάσεις ε π ι θ υ μ ί α ς που εκφέρονται με Υποτακτική ή Προστακτική μ ε τ α τ ρ έ π ο ν τ α ι σε β ο υ λ η τ ι κ έ ς και το ut που βρίσκεται πριν από τις βουλητικές προτάσεις ,στη μετατροπή παραλείπεται. Επί α ρ ν ή σ ε ω ς το ne + υ π ο τ α κ τ ι κ ή. π.χ.
Ο ε υ θ ύ ς λ ό γ ο ς: " nondum tempus pugnae est¨castris se teneant" μετατρέπεται στο Πλάγιο Λόγο: redditur responsum: nondum tempus pugnae esse: castris se tenerent = δίδεται η απόκριση, ότι ακόμη δεν είναι καιρός μάχης' να παραμείνουν στο στρατόπεδο.
3) Οι ερωτηματικές κύριες προτάσεις με Υποτακτική απορηματική ή δυνητική διατηρούν την έγκλιση,αλλά μεταβάλλουν τον χρόνο,όπως επιτρέπει η ακολουθία των χρόνων π.χ. ο ευθύς λόγος: Quid faciam? μεταβάλλεται στον πλάγιο λόγο: ille clamitabat,quid faceret.
4) Oι ευθείες π ρ α γ μ α τ ι κ έ ς ε ρ ω τ ή σ ε ι ς , είναι κανόνας η μετατροπή τους σε πλάγιες ερωτήσεις με Υποτακτική,όπως επιτρέπει η ακολουθία των χρόνων.
Οι ρ η τ ο ρ ι κ έ ς π ρ ο τ ά σ ε ι ς επειδή ειναι τυπικά ε ρ ω τ η μ α τ ι κ έ ς ενώ στην ουσία είναι π ρ ο τ ά σ ε ι ς κ ρ ί σ ε ω ς μετατρέπονται σε ατιατική με απαρέμφατο, αλλά οι ρητορικές προτάσεις στο β' πρόσωπο εκφέρονται κυρίως με Υποτακτική π.χ. quid veremini milites? = τι φοβείσθε. Η πρόταση αυτή ισοδυναμεί προς την αρνητική: " nihil est quod vereamini" η οποία μεταβάλλεται στον πλάγιο λόγο ως εξής:
Caesar incusavit; quid tandem vererentur.
Oι ε ξ η ρ τ η μ έ ν ε ς στον ευθύ λόγο προτάσεις στον πλάγιο λόγο,όπως επιβάλλει ο κανόνας, εκφέρονται με Υποτακτική π.χ.
Ευθύς Λόγος: omnes in eo,quod sciunt,satis eloquentes sunt,
Πλάγιος Λόγος: Socrates dicere solebat omnes ( ατιατική ) in eo,quod scirent,satis eloquentes esse.
Όπως στην Ελληνική γλώσσα το ίδιο και στην Λατινική γλώσσα ο λόγος μεταδίδεται ως ε υ θ ύ ς λ ό γ ο ς oratio recta ή ως π λ ά γ ι ο ς λ ό γ ο ς,ο πλάγιος λόγος ονομάζεται και ε ξ η ρ τ η μ έ ν ο ς λ ό γ ο ς συνήθως από ρήμα λ ε κ τ ι κ ό από α ι σ θ η τ ι κ ά από γ ν ω σ τ ι κ ά ή δ ο ξ α σ τ ι κ ά ρ ή μ α τ α verba sentiendi ή declarandi. Η εξάρτηση του λόγου έχει συνακόλουθο και την μ ε τ α β ο λ ή του π ρ ο σ ώ π ο υ της ε γ κ λ ί σ ε ω ς,όταν το ρ ή μ α δεν είναι στην υ π ο τ α κ τ ι κ ή έ γ κ λ ι σ η. Η εξάρτηση του λόγου έχει συνακόλουθο και την μεταβολή των αντωνυμιών.
Οι μ ε τ α β ο λ έ ς,οι οποίες σημειώνονται στον Π λ ά γ ι ο λ ό γ ο είναι:
1) Oι α ν ε ξ ά ρ τ η τ ε ς π ρ ο τ ά σ ε ι ς κ ρ ί σ ε ω ς νομάζονται και α φ η γ ή σ ε ω ς μ ε τ α τ ρ έ π ο ν τ α ι σε α π α ρ ε μ φ α τ ι κ έ ς. Συντάσσονται με α π α ρ έ μ φ α τ ο και α ι τ ι α τ ι κ ή.
2) Οι ανεξάρτητες προτάσεις ε π ι θ υ μ ί α ς που εκφέρονται με Υποτακτική ή Προστακτική μ ε τ α τ ρ έ π ο ν τ α ι σε β ο υ λ η τ ι κ έ ς και το ut που βρίσκεται πριν από τις βουλητικές προτάσεις ,στη μετατροπή παραλείπεται. Επί α ρ ν ή σ ε ω ς το ne + υ π ο τ α κ τ ι κ ή. π.χ.
Ο ε υ θ ύ ς λ ό γ ο ς: " nondum tempus pugnae est¨castris se teneant" μετατρέπεται στο Πλάγιο Λόγο: redditur responsum: nondum tempus pugnae esse: castris se tenerent = δίδεται η απόκριση, ότι ακόμη δεν είναι καιρός μάχης' να παραμείνουν στο στρατόπεδο.
3) Οι ερωτηματικές κύριες προτάσεις με Υποτακτική απορηματική ή δυνητική διατηρούν την έγκλιση,αλλά μεταβάλλουν τον χρόνο,όπως επιτρέπει η ακολουθία των χρόνων π.χ. ο ευθύς λόγος: Quid faciam? μεταβάλλεται στον πλάγιο λόγο: ille clamitabat,quid faceret.
4) Oι ευθείες π ρ α γ μ α τ ι κ έ ς ε ρ ω τ ή σ ε ι ς , είναι κανόνας η μετατροπή τους σε πλάγιες ερωτήσεις με Υποτακτική,όπως επιτρέπει η ακολουθία των χρόνων.
Οι ρ η τ ο ρ ι κ έ ς π ρ ο τ ά σ ε ι ς επειδή ειναι τυπικά ε ρ ω τ η μ α τ ι κ έ ς ενώ στην ουσία είναι π ρ ο τ ά σ ε ι ς κ ρ ί σ ε ω ς μετατρέπονται σε ατιατική με απαρέμφατο, αλλά οι ρητορικές προτάσεις στο β' πρόσωπο εκφέρονται κυρίως με Υποτακτική π.χ. quid veremini milites? = τι φοβείσθε. Η πρόταση αυτή ισοδυναμεί προς την αρνητική: " nihil est quod vereamini" η οποία μεταβάλλεται στον πλάγιο λόγο ως εξής:
Caesar incusavit; quid tandem vererentur.
Oι ε ξ η ρ τ η μ έ ν ε ς στον ευθύ λόγο προτάσεις στον πλάγιο λόγο,όπως επιβάλλει ο κανόνας, εκφέρονται με Υποτακτική π.χ.
Ευθύς Λόγος: omnes in eo,quod sciunt,satis eloquentes sunt,
Πλάγιος Λόγος: Socrates dicere solebat omnes ( ατιατική ) in eo,quod scirent,satis eloquentes esse.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου