Σήμερα η ενασχόληση μας στην Αρχαία Ελληνική Γραμματική αφορά τα άλλα σύμβολα,στα οποία,αν και μικρά, αξίζει να δώσουμε και σε αυτά την δέουσα προσοχή.Αυτά τα σύμβολα υποβοηθούν την ορθή ανάγνωση στη γραπτή γλώσσα. Και πρώτο είναι η α π ό σ τ ρ ο φ ο ς.
Α π ό σ τ ρ ο φ ο ς ( ' ) είναι το σημαδάκι άνω της θέσεως του ε κ θ λ ι β ο μ έ ν ο υ φωνήεντος (π.χ. επ'άπειρον-επί άπειρον) ή ως σημείο της α φ α ι ρ έ σ ε ω ς,το οποίο σημειούται άνω της θέσεως του εκπίπτοντος αρχικού φωνήεντος ( π.χ. μή' γώ -μή εγώ ).
Έ κ θ λ ι ψ η ονομάζεται η αποβολή του τελικού βραχέος φωνήεντος της προηγούμενης λέξεως
του αρχικού φωνήεντος ή της διφθόγγου της επόμενης λέξεως. Συνήθως εκθλίβονται τα τελικά βραχέα φωνήεντα των προθέσεων, συνδέσμων, επιρρημάτων και πολλών άλλων
Ο υ δ έ π ο τ ε ε κ θ λ ί β ο ν τ α ι
α) Το υ
β) Το α,ο στις μονοσύλλαβες λέξεις.
γ) Το ι των προθέσεων περί,άχρι,μέχρι, των αντωνυμιών: τί ( ερωτηματικό) και τί (αόριστο) και του συνδέσμου ότι σε ότ'= ότε και ουδέποτε ότι).
Έ κ θ λ ι ψ η μπορεί να παρατηρηθεί και στο εσωτερικό επί των συνθέτων λέξεων χωρίς όμως και να σημειούται η απόστροφος: απ-έφυγον ( από + έφυγον ), επ- έρχομαι ( επί+ έρχομαι ) .
Επί άλλων συνθέτων λέξεων το μετά την έκθλιψιν τυχόν απομένον ως τελικό ψιλό άφωνο,όταν βρεθεί προ λέξεως αρχομένης από δασυνόμενο φωνήεν τρέπεται στο αντίστοιχο του δασύ: καθ'ημέραν < ( κατ'ημέραν < κατά ημέραν ), αφ'εσπέρας ( < απ'εσπέρας < από εσπέρας.
Τα ψ ι λ ά κ,π,τ, πρι από φωνήεν που δασύνεται τρέπονται στα αντίστοιχα τους δ α σ έ α χ,θ,φ: ουκ-ούτος < ουχ ούτος
από-: απ' ου < αφ' ου
αντί: αντ' ών <ανθ' ών
επί: επ' οδός< έφοδος
επί: επ'ημέρα < εφήμερος
δέκα-ημέρα < δεχήμερος
αντί ύπατος <ανθύπατος
Ο τόνος οξύς ή βαρύς,που τυχόν υπάρχει επί του εκθλιβομένου φωνήεντος α π ό λ λ υ τ αι από τις π ρ ο θ έ σ ε ι ς και τους σ υ ν δ έ σ μ ο υ ς ( επ' αυτώ.αλλ' άμα) σ ε ό λ α τ α ά λ λ α α ν α β ι β ά ζ ε τ α ι επί της παραλήγουσας ως οξεία και είναι άσχετο με τους κανόνες του τονισμού: ειμ' Οδυσεύς ( ειμί Οδυσσεύς ) - πόλλ' είπε ( πολλά είπε ) - ει δειν' ( δεινά ) - τα αγάθ' ( αγαθά )- φημ΄' εγώ ( φημί ). Ο τόνος παραμένει α μ ε τ ά β λ η τ ο ς στις τονιζόμενες λέξεις επί της παραλήγουσας ή της προπαραλήγουσας: ταύτ' έλεγον - ταύτ' εστί.
Α π ό σ τ ρ ο φ ο ς ( ' ) είναι το σημαδάκι άνω της θέσεως του ε κ θ λ ι β ο μ έ ν ο υ φωνήεντος (π.χ. επ'άπειρον-επί άπειρον) ή ως σημείο της α φ α ι ρ έ σ ε ω ς,το οποίο σημειούται άνω της θέσεως του εκπίπτοντος αρχικού φωνήεντος ( π.χ. μή' γώ -μή εγώ ).
Έ κ θ λ ι ψ η ονομάζεται η αποβολή του τελικού βραχέος φωνήεντος της προηγούμενης λέξεως
του αρχικού φωνήεντος ή της διφθόγγου της επόμενης λέξεως. Συνήθως εκθλίβονται τα τελικά βραχέα φωνήεντα των προθέσεων, συνδέσμων, επιρρημάτων και πολλών άλλων
Ο υ δ έ π ο τ ε ε κ θ λ ί β ο ν τ α ι
α) Το υ
β) Το α,ο στις μονοσύλλαβες λέξεις.
γ) Το ι των προθέσεων περί,άχρι,μέχρι, των αντωνυμιών: τί ( ερωτηματικό) και τί (αόριστο) και του συνδέσμου ότι σε ότ'= ότε και ουδέποτε ότι).
Έ κ θ λ ι ψ η μπορεί να παρατηρηθεί και στο εσωτερικό επί των συνθέτων λέξεων χωρίς όμως και να σημειούται η απόστροφος: απ-έφυγον ( από + έφυγον ), επ- έρχομαι ( επί+ έρχομαι ) .
Επί άλλων συνθέτων λέξεων το μετά την έκθλιψιν τυχόν απομένον ως τελικό ψιλό άφωνο,όταν βρεθεί προ λέξεως αρχομένης από δασυνόμενο φωνήεν τρέπεται στο αντίστοιχο του δασύ: καθ'ημέραν < ( κατ'ημέραν < κατά ημέραν ), αφ'εσπέρας ( < απ'εσπέρας < από εσπέρας.
Τα ψ ι λ ά κ,π,τ, πρι από φωνήεν που δασύνεται τρέπονται στα αντίστοιχα τους δ α σ έ α χ,θ,φ: ουκ-ούτος < ουχ ούτος
από-: απ' ου < αφ' ου
αντί: αντ' ών <ανθ' ών
επί: επ' οδός< έφοδος
επί: επ'ημέρα < εφήμερος
δέκα-ημέρα < δεχήμερος
αντί ύπατος <ανθύπατος
Ο τόνος οξύς ή βαρύς,που τυχόν υπάρχει επί του εκθλιβομένου φωνήεντος α π ό λ λ υ τ αι από τις π ρ ο θ έ σ ε ι ς και τους σ υ ν δ έ σ μ ο υ ς ( επ' αυτώ.αλλ' άμα) σ ε ό λ α τ α ά λ λ α α ν α β ι β ά ζ ε τ α ι επί της παραλήγουσας ως οξεία και είναι άσχετο με τους κανόνες του τονισμού: ειμ' Οδυσεύς ( ειμί Οδυσσεύς ) - πόλλ' είπε ( πολλά είπε ) - ει δειν' ( δεινά ) - τα αγάθ' ( αγαθά )- φημ΄' εγώ ( φημί ). Ο τόνος παραμένει α μ ε τ ά β λ η τ ο ς στις τονιζόμενες λέξεις επί της παραλήγουσας ή της προπαραλήγουσας: ταύτ' έλεγον - ταύτ' εστί.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου