Η ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΝΕ ΤΟΥΣ ΑΡΧΑΙΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΡΟΓΟΝΟΥΣ ΜΑΣ Συνέχεια
ΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΟΙ
Ο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ το 335 ήλθε στην Αθήνα,όπου ίδρυσε την δική του φιλοσοφική σχολή,πλησίον του Γυμνασίου.Την σχολήν του ονόμασε Λύκειο. Ο Αριστοτέλης ως μέτοικος και όχι ως γνήσιος Αθηναίος δεν ημπορούσε να αγοράσει ακίνητα στην Αθήνα.Έτσι εμίσθωσε ένα συγκρότημα οικημάτων,το οποίο περιελάμβανε ιερόν και άλσος,το οποίον ήταν αφιερωμένο στον Θεό Απόλλωνα και στις Μούσες.Αυτό ήταν το ιερό,το ιερό των Μουσών, αυτό αποτελούσε το κυρίως διδακτήριο, τα άλλα οικήματα χρησίμευαν για να στεγάσουν τους διδασκάλους και τους σπουδαστές.Μία μεγάλη στοά και μία μικρή,ο περίπατος και ο κήπος,όπως ονομαζόταν ολοκλήρωναν τις εγκαταστάσεις της σχολής του. Από την ονομασία Περίπατος,οι μαθητές του Αριστοτέλη ονομάσθησαν Περιπατητικοί.Αυτό δε σημαίνει ότι ο διδάσκαλος εδίδασκε περιπατώντας,αλλά ότι εδίδασκε στον Περίπατο, εκεί όπου το μέρος ονομαζόταν Περίπατος.
Οι περίπατοι συνήθως ήταν μεγαλοπρεπή οικήματα με αίθουσες,οι οποίες περιβάλλονταν από στοές. Εκείνη την εποχή της ιδρύσεως από τον Αριστοτέλη,του Λυκείου, κυκλοφορούσε η είδηση,ότι τα κεφάλαια, που απαιτήθηκαν για την ίδρυση της σχολής,διέθεσε ο Αλέξανδρος.
Οι φήμες μιλάνε για μυθώδες ποσόν 800 ταλάντων.
Όσο και αν το ποσόν,που χορήγησε ο Αλέξανδρος φαίνεται μεγάλο, είναι βέβαιον,ότι επέτρεψε στον Αριστοτέλη να οργανώσει την σχολήν του με τον τελειότερο τρόπο.και να συγκροτήσει την πρώτη στην ιστορία μεγάλη βιβλιοθήκη,η οποία απετέλεσε πρότυπο για τις περίφημες βιβλιοθήκες που ιδρύθηκαν αργότερα,τις βιβλιοθήκες στην Αλεξάνδρεια και στη Πέργαμο
Η συλλογή του Αριστοτέλη περιελάμβανε χάρτες και παντός είδους αντικείμενα,τα οποία χρησίμευαν στην διδασκαλία των Φυσικών. Έλεγαν ότι ομάδα επιστημόνων και ερευνητών ακολουθούσε τα στρατεύματα του Μέγα Αλέξανδρου,συνέλεγε και εστελνε στη σχολή κάθε αξιόλογο εύρημα.
Το Λύκειο του Αριστοτέλη ήταν οργανωμένο ως αυτοτελές ίδρυμα με διοίκηση,όπως η Ακαδημία του Πλάτωνα.,ρυθμιζόταν από κανόνες και νόμους.Κάθε ένας από τους μαθητές ανελάμβανε να διευθύνει επί δέκα ημέρες τις εργασίες της σχολής,να ορίζει τα προς συζήτηση θέματα και να διευθύνει τις συζητήσεις. Στη σχολή δειπνούσαν όλοι μαζί,δάσκαλοι και μαθητές. Ο Αριστοτέλης είχε καταρτίσει ένα κανονισμό ο οποίος αφορούσε ένα συμπόσιο,το οποίο γινόταν κάθε μήνα.
Η παράδοση λέγει,ότι τα γενικά μαθήματα,τα οποία ήταν ημερήσια, μπορούσαν να τα παρακολουθήσουν και άλλοι ακροατές. Οι μεταμεσημβρινές ώρες ήταν αφιερωμένες στα εσωτερικά μαθήματα,όπως ελέγοντο,τα οποία παρακολουθούσαν μόνο οι στο Λύκειο φιλοσοφούντες,οι μαθητές του μόνον.
Πολλά έχουν γραφτεί για την σχέση του Αριστοτέλη με τον Αλέξανδρο.
Ο Αριστοτέλης πρέσβευε ότι οι Έλληνες ως φυλή ήταν ανώτερη από τους βαρβάρους Ο Αριστοτέλης είχε τοποθετηθεί υπέρ της ενώσεως των και ευνοούσε τα σχέδια του Φιλίππου και του Αλεξάνδρου.Αυτό όμως δεν τον εμπόδισε να κατακρίνει τον Αλέξανδρο για την ίση μεταχείριση των Ελλήνων και των βαρβάρων,που εφήρμοσε μετά την καταστροφή του Περσικού κράτους .
Οι Αθηναίοι,οι οποίοι ανήκαν στην αντιμακεδονική μερίδα δεν συμπαθούσαν και πολύ τον Αριστοτέλη, για τις σχέσεις που διατηρούσε με τον Αλέξανδρο.Όταν το 324 ο Νικάνωρ,ο ανεψιός του Προξένου, κοινοποίησε διάταγμα του Αλεξάνδρου,με το οποίο διέτασσε την επάνοδο στην πατρίδα όλων που είχαν εξοριστεί ως φιλομακεδόνες,η οργή εναντίον του Αριστοτέλη εκδηλώθηκε φανερά και με την αγγελία του θανάτου του Αλεξάνδρου το 323 εδόθη η ευκαιρία στους Αθηναίους να εκδικηθούν τους Μακεδόνες στο πρόσωπο του Αριστοτέλη.
Οι εκπρόσωποι του ιερατείου κατηγόρησαν τον Αριστοτέλη για ασέβεια και του κατελόγισαν,ότι απένειμε στον Ερμία θεϊκές τιμές,ότι έγραψε γιαυτόν θρησκευτικό παιάνα και αφιέρωσε την εικόνα του στους Δελφούς και ότι προσέφερε θυσίες στην σύζυγον του Πυθιάδα
Ο Αριστοτέλης,όταν αντιλήφθηκε ότι το μίσος εναντίον του ήταν μεγάλο και ότι δεν μπορούσε να αντιμετωπίσει την κατηγορία με επιτυχία,ανεχώρησε για την Χαλκίδα "για να μη δώσει εις τους Αθηναίους την ευκαιρία να διαπράξουν και δεύτερο αδίκημα κατά της φιλοσοφίας",όπως είπε, υπονοώντας την εις θάνατον καταδίκη του Σωκράτη.
Στη Χαλκίδα κατοίκησε με την μητέρα του,με την σύζυγον του Ερπυλλίδα και τα δύο παιδιά του,την Πυθιάδα και τον Νικόμαχον,μέχρι το τέλος της ζωής του,το οποίο επισυνέβη το 323 π.Χ. το ίδιο έτος θανάτου του μαθητή τπυ, Αλέξανδρου.
Ένας ανώνυμος βιογράφος του Αριστοτέλη διατύπωσε εύστοχα και σύντομα τον χαρακτηρισμό για το ήθος του λέγοντας " Και μάλα δε ο Αριστοτέλης το ήθος μέτριος γέγονε".
Ο Αριστοτέλης πραγματικά σε όλες τις εκδηλώσεις της ζωής του έζησε ανάλογα προς την θεωρία περί ηθικής,την διατυπωμένη από τον ίδιον. Αυτή η θεωρία του λέγει ότι η αρετή είναι μεσότης απηλλαγμένη υπερβολών και ελλείψεων.
Ο Αριστοτέλης ήταν απηλλαγμένος από κάθε αλλαζονική υποκρισία και είχε συναίσθηση της αδυναμίας της ανθρώπινης διανοήσεως. Στις ατυχίες της ζωής έδειχνε ψυχραιμία,αλλά όχι και αναισθησία.Δεν περιφρονούσε την αξία της μέτριας απόλαυσης των υλικών αγαθών και ανεγνώριζε την συμβολή τους για την απόκτηση της αρετής Οι κατηγορίες των εχθρών του,οι οποίοι προσπάθησαν να τον παραστήσουν ότι ήταν έκδοτος στις ηδονές και επιρρεπής στις δολοπλοκίες είναι τελείως αβάσιμες και οφείλονται στην καταθλιπτική πνευματική υπεροχή του,η οποία είχε κινήσει τον φθόνο όλων εκείνων που αισθάνονταν μηδενικά μπρος στην δική του ανωτερότητα
Ο Αριστοτέλης κατηγορήθηκε ακόμη,ότι έδειξε αγνωμοσύνη προς τον διδάσκαλον του τον Πλάτωνα,όμως η κριτική έρευνα απέδειξε ότι είναι αβάσιμες αυτές οι κατηγορίες και οφείλονται στην κακή ερμηνεία των κριτικών παρατηρήσεων,που διατυπώνει ο Αριστοτέλης προς τις γνώμες του διδασκάλου του,όπου στην πραγματικότητα δεν εισχωρεί πνεύμα εχθρικής αντιθέσεως.
Ο Αριστοτέλης δείχνει τον σεβασμό που έτρεφε προς τον διδάσκαλον του στο βιβλίο του "Ηθικά Νικομάχεια",το οποίο έγραψε στα τελευταία έτη της ζωής του.Στο συγγραφικό αυτό έργο του εκφράζεται με πολύ συμπάθεια προς τον διδάσκαλο του και παρατηρεί,ότι δυσκολεύεται να υποβάλλει σε κριτική την περί Αγαθού πλατωνική διδασκαλία,επειδή ο εισηγητής της ήταν προσφιλής εις αυτόν,αλλά το καθήκον των φιλοσόφων είναι να ανατρέπουν χάριν της αλήθειας και τις δικές των θεωρίες και προσθέτει "αμφοίν γαρ .όντοιν φίλοιν όσιον προτιμάν την αλήθειαν".
ΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΟΙ
Ο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ το 335 ήλθε στην Αθήνα,όπου ίδρυσε την δική του φιλοσοφική σχολή,πλησίον του Γυμνασίου.Την σχολήν του ονόμασε Λύκειο. Ο Αριστοτέλης ως μέτοικος και όχι ως γνήσιος Αθηναίος δεν ημπορούσε να αγοράσει ακίνητα στην Αθήνα.Έτσι εμίσθωσε ένα συγκρότημα οικημάτων,το οποίο περιελάμβανε ιερόν και άλσος,το οποίον ήταν αφιερωμένο στον Θεό Απόλλωνα και στις Μούσες.Αυτό ήταν το ιερό,το ιερό των Μουσών, αυτό αποτελούσε το κυρίως διδακτήριο, τα άλλα οικήματα χρησίμευαν για να στεγάσουν τους διδασκάλους και τους σπουδαστές.Μία μεγάλη στοά και μία μικρή,ο περίπατος και ο κήπος,όπως ονομαζόταν ολοκλήρωναν τις εγκαταστάσεις της σχολής του. Από την ονομασία Περίπατος,οι μαθητές του Αριστοτέλη ονομάσθησαν Περιπατητικοί.Αυτό δε σημαίνει ότι ο διδάσκαλος εδίδασκε περιπατώντας,αλλά ότι εδίδασκε στον Περίπατο, εκεί όπου το μέρος ονομαζόταν Περίπατος.
Οι περίπατοι συνήθως ήταν μεγαλοπρεπή οικήματα με αίθουσες,οι οποίες περιβάλλονταν από στοές. Εκείνη την εποχή της ιδρύσεως από τον Αριστοτέλη,του Λυκείου, κυκλοφορούσε η είδηση,ότι τα κεφάλαια, που απαιτήθηκαν για την ίδρυση της σχολής,διέθεσε ο Αλέξανδρος.
Οι φήμες μιλάνε για μυθώδες ποσόν 800 ταλάντων.
Όσο και αν το ποσόν,που χορήγησε ο Αλέξανδρος φαίνεται μεγάλο, είναι βέβαιον,ότι επέτρεψε στον Αριστοτέλη να οργανώσει την σχολήν του με τον τελειότερο τρόπο.και να συγκροτήσει την πρώτη στην ιστορία μεγάλη βιβλιοθήκη,η οποία απετέλεσε πρότυπο για τις περίφημες βιβλιοθήκες που ιδρύθηκαν αργότερα,τις βιβλιοθήκες στην Αλεξάνδρεια και στη Πέργαμο
Η συλλογή του Αριστοτέλη περιελάμβανε χάρτες και παντός είδους αντικείμενα,τα οποία χρησίμευαν στην διδασκαλία των Φυσικών. Έλεγαν ότι ομάδα επιστημόνων και ερευνητών ακολουθούσε τα στρατεύματα του Μέγα Αλέξανδρου,συνέλεγε και εστελνε στη σχολή κάθε αξιόλογο εύρημα.
Το Λύκειο του Αριστοτέλη ήταν οργανωμένο ως αυτοτελές ίδρυμα με διοίκηση,όπως η Ακαδημία του Πλάτωνα.,ρυθμιζόταν από κανόνες και νόμους.Κάθε ένας από τους μαθητές ανελάμβανε να διευθύνει επί δέκα ημέρες τις εργασίες της σχολής,να ορίζει τα προς συζήτηση θέματα και να διευθύνει τις συζητήσεις. Στη σχολή δειπνούσαν όλοι μαζί,δάσκαλοι και μαθητές. Ο Αριστοτέλης είχε καταρτίσει ένα κανονισμό ο οποίος αφορούσε ένα συμπόσιο,το οποίο γινόταν κάθε μήνα.
Η παράδοση λέγει,ότι τα γενικά μαθήματα,τα οποία ήταν ημερήσια, μπορούσαν να τα παρακολουθήσουν και άλλοι ακροατές. Οι μεταμεσημβρινές ώρες ήταν αφιερωμένες στα εσωτερικά μαθήματα,όπως ελέγοντο,τα οποία παρακολουθούσαν μόνο οι στο Λύκειο φιλοσοφούντες,οι μαθητές του μόνον.
Πολλά έχουν γραφτεί για την σχέση του Αριστοτέλη με τον Αλέξανδρο.
Ο Αριστοτέλης πρέσβευε ότι οι Έλληνες ως φυλή ήταν ανώτερη από τους βαρβάρους Ο Αριστοτέλης είχε τοποθετηθεί υπέρ της ενώσεως των και ευνοούσε τα σχέδια του Φιλίππου και του Αλεξάνδρου.Αυτό όμως δεν τον εμπόδισε να κατακρίνει τον Αλέξανδρο για την ίση μεταχείριση των Ελλήνων και των βαρβάρων,που εφήρμοσε μετά την καταστροφή του Περσικού κράτους .
Οι Αθηναίοι,οι οποίοι ανήκαν στην αντιμακεδονική μερίδα δεν συμπαθούσαν και πολύ τον Αριστοτέλη, για τις σχέσεις που διατηρούσε με τον Αλέξανδρο.Όταν το 324 ο Νικάνωρ,ο ανεψιός του Προξένου, κοινοποίησε διάταγμα του Αλεξάνδρου,με το οποίο διέτασσε την επάνοδο στην πατρίδα όλων που είχαν εξοριστεί ως φιλομακεδόνες,η οργή εναντίον του Αριστοτέλη εκδηλώθηκε φανερά και με την αγγελία του θανάτου του Αλεξάνδρου το 323 εδόθη η ευκαιρία στους Αθηναίους να εκδικηθούν τους Μακεδόνες στο πρόσωπο του Αριστοτέλη.
Οι εκπρόσωποι του ιερατείου κατηγόρησαν τον Αριστοτέλη για ασέβεια και του κατελόγισαν,ότι απένειμε στον Ερμία θεϊκές τιμές,ότι έγραψε γιαυτόν θρησκευτικό παιάνα και αφιέρωσε την εικόνα του στους Δελφούς και ότι προσέφερε θυσίες στην σύζυγον του Πυθιάδα
Ο Αριστοτέλης,όταν αντιλήφθηκε ότι το μίσος εναντίον του ήταν μεγάλο και ότι δεν μπορούσε να αντιμετωπίσει την κατηγορία με επιτυχία,ανεχώρησε για την Χαλκίδα "για να μη δώσει εις τους Αθηναίους την ευκαιρία να διαπράξουν και δεύτερο αδίκημα κατά της φιλοσοφίας",όπως είπε, υπονοώντας την εις θάνατον καταδίκη του Σωκράτη.
Στη Χαλκίδα κατοίκησε με την μητέρα του,με την σύζυγον του Ερπυλλίδα και τα δύο παιδιά του,την Πυθιάδα και τον Νικόμαχον,μέχρι το τέλος της ζωής του,το οποίο επισυνέβη το 323 π.Χ. το ίδιο έτος θανάτου του μαθητή τπυ, Αλέξανδρου.
Ένας ανώνυμος βιογράφος του Αριστοτέλη διατύπωσε εύστοχα και σύντομα τον χαρακτηρισμό για το ήθος του λέγοντας " Και μάλα δε ο Αριστοτέλης το ήθος μέτριος γέγονε".
Ο Αριστοτέλης πραγματικά σε όλες τις εκδηλώσεις της ζωής του έζησε ανάλογα προς την θεωρία περί ηθικής,την διατυπωμένη από τον ίδιον. Αυτή η θεωρία του λέγει ότι η αρετή είναι μεσότης απηλλαγμένη υπερβολών και ελλείψεων.
Ο Αριστοτέλης ήταν απηλλαγμένος από κάθε αλλαζονική υποκρισία και είχε συναίσθηση της αδυναμίας της ανθρώπινης διανοήσεως. Στις ατυχίες της ζωής έδειχνε ψυχραιμία,αλλά όχι και αναισθησία.Δεν περιφρονούσε την αξία της μέτριας απόλαυσης των υλικών αγαθών και ανεγνώριζε την συμβολή τους για την απόκτηση της αρετής Οι κατηγορίες των εχθρών του,οι οποίοι προσπάθησαν να τον παραστήσουν ότι ήταν έκδοτος στις ηδονές και επιρρεπής στις δολοπλοκίες είναι τελείως αβάσιμες και οφείλονται στην καταθλιπτική πνευματική υπεροχή του,η οποία είχε κινήσει τον φθόνο όλων εκείνων που αισθάνονταν μηδενικά μπρος στην δική του ανωτερότητα
Ο Αριστοτέλης κατηγορήθηκε ακόμη,ότι έδειξε αγνωμοσύνη προς τον διδάσκαλον του τον Πλάτωνα,όμως η κριτική έρευνα απέδειξε ότι είναι αβάσιμες αυτές οι κατηγορίες και οφείλονται στην κακή ερμηνεία των κριτικών παρατηρήσεων,που διατυπώνει ο Αριστοτέλης προς τις γνώμες του διδασκάλου του,όπου στην πραγματικότητα δεν εισχωρεί πνεύμα εχθρικής αντιθέσεως.
Ο Αριστοτέλης δείχνει τον σεβασμό που έτρεφε προς τον διδάσκαλον του στο βιβλίο του "Ηθικά Νικομάχεια",το οποίο έγραψε στα τελευταία έτη της ζωής του.Στο συγγραφικό αυτό έργο του εκφράζεται με πολύ συμπάθεια προς τον διδάσκαλο του και παρατηρεί,ότι δυσκολεύεται να υποβάλλει σε κριτική την περί Αγαθού πλατωνική διδασκαλία,επειδή ο εισηγητής της ήταν προσφιλής εις αυτόν,αλλά το καθήκον των φιλοσόφων είναι να ανατρέπουν χάριν της αλήθειας και τις δικές των θεωρίες και προσθέτει "αμφοίν γαρ .όντοιν φίλοιν όσιον προτιμάν την αλήθειαν".
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου