Σήμςρα αγαπημένοι μου μαθητές των πανελλαδικών,υποψήφιοι φοιτητές να ασχοληθούμε στο μάθημα των Λατινικών με την Γ ε ρ ο υ ν δ ι α κ ή Έ λ ξ η. την a t t r a c t i o g e r u n d i v a.
Γ ε ρ ο υ ν δ ι α κ ή Έ λ ξ η έχουμε όταν στη θέση του Γ ε ρ ο υ ν δ ί ο υ χρησιμοποιούμε Γ ε ρ ο υ ν δ ι α κ ό..Αυτό παρατηρείται σε μ ε τ α β α τ ι κ ά ρ ή μ α τ α που συντάσσονται με α ι τ ι α τ ι κ ή. Είναι κυρίως η αλλαγή της ε ν ε ρ γ η τ ι κ ή ς σ ύ ν τ α ξ ης σε π α θ η τ ι κ ή.
Στην περίπτωση της Γ ε ρ ο υ ν δ ι α κ ή ς Έ λ ξ η ς το Γ ε ρ ο υ ν δ ι α κ ό έχει την θέση ε π ι θ ε τ ι κ ο ύ π ρ ο σ δ ι ο ρ ι σ μ ο ύ ενός ονόματος και επομένως δεν έχει πλέον την σημασία εις -τεος ρηματικού επιθέτου.
Στη σύνταξη αυτή μεταφράζεται σαν να ήταν γ ε ρ ο ύ ν δ ι ο .
Αντί να πούμε tempus est legendi historiam
λέμε tempus est legendae historiae
Kαι στις δύο περιπτώσεις μεταφράζουμε: " είναι καιρός να διαβάσουμε ιστορία".
Όταν η σ ύνταξη μετατρέπεται σε γ ε ρ ο υ ν δ ι α κ ή τότε το γ ε ρ ο ύ ν δ ι ο μ ε τ α τ ρ έ π ε τ α ι σε γ ε ρ ο υ ν δ ι α κ ό και τίθεται στο γένος και στον αριθμό του υπάρχοντος αντικειμένου,ενώ το έως τότε αντικείμενο ακολουθεί την π τ ώ σ η του γ ε ρ ο υ ν δ ί ο υ.
π.χ. tempus est legendi ( γενική ενικού ) historiam
tempus est legendae historiae ( γερουνδιακή έλξη )
Η χρήση αυτής της γερουνδιακής έλξεως δεν είναι πάντοτε υποχρεωτική.
Μπορούμε π.χ. να πούμε
Catilina cupidus erat evertendi rem publicam καθώς επίσης μπορούμε να το πούμε και με γερουνδιακή έλξη Catilina cupidus erat evertendae rei publicae = O Kατιλίνας ήταν πολύ επιθυμητικός ( επιθυμούσε πολύ ) να ανατρέψει το δημοκρατικό πολίτευμα..
Η Γε ρ ο υ ν δ ι α κ ή Έλ ξ η είναι υ π ο χ ρ ε ω τ ι κ ή
1) Όταν η σύνταξη απαιτεί να γίνει χρήση της δοτικής του γερουνδίου, η σύνταξη γίνεται,πάντοτε, με ρήματα που συντάσσονται με αιτιατική
π.χ. Δεν μπορούμε να πούμε hoc genus armorum aptum est tegendo ( είναι δοτική ) corpora ( είναι αιαιτιατική )
Μπορούμε όμως να πούμε hoc genus armorum aptum est tegendis corporibus είναι γερουνδιακή έλξη και η φράση μεραφράζεται: hoc genus armorum = αυτό το είδος των όπλων
aptum est = είναι κατάλληλο
tegendo corpora =να καλύψει τα σώματα.
2) Όταν η σύνταξη απαιτεί εμπρόθετη χρήση του γερουνδίου τότε δεν μπορούμε να πούμε :
Regulus Romam missus est de redimendo captivos.
Mπορούμε όμως να πούμε:
Regulus Romam missus est de redimendis captivis με γ ε ρ ο υ ν δ ι α κ ή έ λ ξ η.
Μεταφράζουμε: Ο Ρήγουλος εστάλη στην Ρώμη για να εξαγοράσει τους αιχμαλώτους.
Να σημειώσουμε ότι:
1) Όταν το αντικείμενο είναι επίθετο ή αντωνυμία στην αιτιατική πτώση τότε δ ε ν γ ί ν ε τ α ι
χ ρ ή σ η γ ε ρ ο υ ν δ ι α κ ή ς σ ύ ν τ α ξ η ς. π.χ. ars dijundicandi vera et falsa ( εδώ το αντικείμενο είναι επίθετο.
2) Και με τα ρήματα utor- usus sum-i= χρησιμοποιώ ( είναι αποθετικό ),
fruor- frui = απολαύω ( οι άλλοι χρόνοι αναπληρώνονται από το ρήμα utor),
fungor - functus sum -i = επιτελώ ( είναι αποθετικό και συντάσσεται με αφαιρετική και
potior- potitus sum -iri = καταλαμβάνω ( είναι αποθετικό και συντάσσεται με αφαιρετική) .Με τα ρήματα αυτά γίνεται χρήση γερουνδιακής σύνταξης παρόλο που συντάσσονται με αφαιρετική, γιατί αυτά τα ρήματα παλαιότερα συντασσόταν με αιτιατική.
Γ ε ρ ο υ ν δ ι α κ ή Έ λ ξ η έχουμε όταν στη θέση του Γ ε ρ ο υ ν δ ί ο υ χρησιμοποιούμε Γ ε ρ ο υ ν δ ι α κ ό..Αυτό παρατηρείται σε μ ε τ α β α τ ι κ ά ρ ή μ α τ α που συντάσσονται με α ι τ ι α τ ι κ ή. Είναι κυρίως η αλλαγή της ε ν ε ρ γ η τ ι κ ή ς σ ύ ν τ α ξ ης σε π α θ η τ ι κ ή.
Στην περίπτωση της Γ ε ρ ο υ ν δ ι α κ ή ς Έ λ ξ η ς το Γ ε ρ ο υ ν δ ι α κ ό έχει την θέση ε π ι θ ε τ ι κ ο ύ π ρ ο σ δ ι ο ρ ι σ μ ο ύ ενός ονόματος και επομένως δεν έχει πλέον την σημασία εις -τεος ρηματικού επιθέτου.
Στη σύνταξη αυτή μεταφράζεται σαν να ήταν γ ε ρ ο ύ ν δ ι ο .
Αντί να πούμε tempus est legendi historiam
λέμε tempus est legendae historiae
Kαι στις δύο περιπτώσεις μεταφράζουμε: " είναι καιρός να διαβάσουμε ιστορία".
Όταν η σ ύνταξη μετατρέπεται σε γ ε ρ ο υ ν δ ι α κ ή τότε το γ ε ρ ο ύ ν δ ι ο μ ε τ α τ ρ έ π ε τ α ι σε γ ε ρ ο υ ν δ ι α κ ό και τίθεται στο γένος και στον αριθμό του υπάρχοντος αντικειμένου,ενώ το έως τότε αντικείμενο ακολουθεί την π τ ώ σ η του γ ε ρ ο υ ν δ ί ο υ.
π.χ. tempus est legendi ( γενική ενικού ) historiam
tempus est legendae historiae ( γερουνδιακή έλξη )
Η χρήση αυτής της γερουνδιακής έλξεως δεν είναι πάντοτε υποχρεωτική.
Μπορούμε π.χ. να πούμε
Catilina cupidus erat evertendi rem publicam καθώς επίσης μπορούμε να το πούμε και με γερουνδιακή έλξη Catilina cupidus erat evertendae rei publicae = O Kατιλίνας ήταν πολύ επιθυμητικός ( επιθυμούσε πολύ ) να ανατρέψει το δημοκρατικό πολίτευμα..
Η Γε ρ ο υ ν δ ι α κ ή Έλ ξ η είναι υ π ο χ ρ ε ω τ ι κ ή
1) Όταν η σύνταξη απαιτεί να γίνει χρήση της δοτικής του γερουνδίου, η σύνταξη γίνεται,πάντοτε, με ρήματα που συντάσσονται με αιτιατική
π.χ. Δεν μπορούμε να πούμε hoc genus armorum aptum est tegendo ( είναι δοτική ) corpora ( είναι αιαιτιατική )
Μπορούμε όμως να πούμε hoc genus armorum aptum est tegendis corporibus είναι γερουνδιακή έλξη και η φράση μεραφράζεται: hoc genus armorum = αυτό το είδος των όπλων
aptum est = είναι κατάλληλο
tegendo corpora =να καλύψει τα σώματα.
2) Όταν η σύνταξη απαιτεί εμπρόθετη χρήση του γερουνδίου τότε δεν μπορούμε να πούμε :
Regulus Romam missus est de redimendo captivos.
Mπορούμε όμως να πούμε:
Regulus Romam missus est de redimendis captivis με γ ε ρ ο υ ν δ ι α κ ή έ λ ξ η.
Μεταφράζουμε: Ο Ρήγουλος εστάλη στην Ρώμη για να εξαγοράσει τους αιχμαλώτους.
Να σημειώσουμε ότι:
1) Όταν το αντικείμενο είναι επίθετο ή αντωνυμία στην αιτιατική πτώση τότε δ ε ν γ ί ν ε τ α ι
χ ρ ή σ η γ ε ρ ο υ ν δ ι α κ ή ς σ ύ ν τ α ξ η ς. π.χ. ars dijundicandi vera et falsa ( εδώ το αντικείμενο είναι επίθετο.
2) Και με τα ρήματα utor- usus sum-i= χρησιμοποιώ ( είναι αποθετικό ),
fruor- frui = απολαύω ( οι άλλοι χρόνοι αναπληρώνονται από το ρήμα utor),
fungor - functus sum -i = επιτελώ ( είναι αποθετικό και συντάσσεται με αφαιρετική και
potior- potitus sum -iri = καταλαμβάνω ( είναι αποθετικό και συντάσσεται με αφαιρετική) .Με τα ρήματα αυτά γίνεται χρήση γερουνδιακής σύνταξης παρόλο που συντάσσονται με αφαιρετική, γιατί αυτά τα ρήματα παλαιότερα συντασσόταν με αιτιατική.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου