Η ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΡΧΑΙΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΡΟΓΟΝΟΥΣ ΜΑΣ
ΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΟΙ
Ο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ είναι ο κορυφαίος Έλληνας φιλόσοφος,ο οποίος γεννήθηκε στα Στάγιρα της Χλκιδικής το 384 π.Χ.Με τον διδάσκαλο του τον Πλάτωνα αποτελούν τη φωτεινή δυάδα της φιλοσοφίας του αρχαίου κόσμου,η οποία είχε τεράστια επίδραση στην ανθρώπινη σκέψη.Η επίδραση της σκέψης τους είναι και σήμερα αισθητή,αν και μας χωρίζουν τόσοι αιώνες από την εποχή τους.
Οι γονείς του Αριστοτέλη και οι δύο γονείς ήσαν από το γένος των Ασκληπιάδων,οι οποίοι έλκουν την καταγωγήν τους από τον ομηρικό ήρωα και ιατρό,τον Μαχάονα,ο οποίος αναφέρεται στην μυθολογία μας,ότι ήταν υιός του Ασκληπιου.Ο πατέρας του ονομαζόταν Νικόμαχος και ήταν ιατρός του βασιλέως της Μακεδονίας Αμύντα Β', ήταν και συγγραφέας ιατρικών βιβλίων.Η μητέρα του ονομαζόταν Φαιστίς.Ο Αριστοτέλης σε νεαρά ηλικία έχασε τον πατέρα του.Έτσι τη φροντίδα της ανατροφής του ανέλαβε ο φίλος του πατέρα του,ο Πρόξενος,ο οποίος ήταν εγκατεστημένος στην πόλη Αταρνέα, η οποία βρισκόταν στην απέναντι από την Λέσβον μικρασιατική Αιολίδα.
Το 367 π.Χ. σε ηλικία 17 ετών ο κηδεμόνας του Πρόξενος έστειλε τον Αριστοτέλη στην Αθήνα να σπουδάσει στην Ακαδημία,την οποίαν είχε ιδρύσει ο Πλάτων.Η Πλατωνική Ακαδημία δεν ήταν μόνο ένα ίδρυμα θεωρητικών σπουδών ήταν και σχολή πολιτικών επιστημών,από την οποίαν οι περισσότεροι μαθητές απεφοίτησαν ως πολιτικά πρόσωπα παρά ως φιλόσοφοι.
Ο Αριστοτέλης στην Ακαδημία ανέπτυσσε πρωτοβουλία και επεδείκνυε ανεξάρτητο πνεύμα που ασκούσε κριτική στις απόψεις του διδασκάλου του Πλάτωνα.Ο Αριστοτέλης δεν αρκέστηκε στις σπουδές του στην Ακαδημία του Πλάτωνα μόνο,αλλά ακολούθησε και ρητορικές σπουδές στην σχολή του Ισοκράτους,η σχολή του οποίου βρισκόταν σε συνεχή ανταγωνισμό με την Ακαδημία του Πλάτωνα,ο οποίος απέρριπτε την διδασκαλία της ρητορικής τέχνικής,γιατί πίστευε ότι στη ρητορική δεν υπήρχαν οι θεμελιώδεις αρχές της θεωρητικής και φιλοσοφικής κατάρτησης. Ο Αριστοτέλης εκτιμούσε τις σπουδαίες απόψεις του δασκάλου του και κατανοούσε ότι η ρητορική θα μπορούσε να θεμελιωθεί αν μπορούσε να γίνει ανάλυση στο μηχανισμό της λογικής σκέψης με την οποίαν μπορεί να αποδειχθεί και να γίνει πιστευτή η αλήθεια.Οι πρώτες ενασχολήσεις λοιπόν του Αριστοτέλη στράφηκαν στα λογικά και ρητορικά προβλήματα,τα οποία είχαν και την πρακτική τους
σημασία, γιατί στον συνεχή ρητορικό λόγο ως παιδαγωγικό μέσον,που χρησιμοποιούσε ο Ισοκράτης, ο Πλάτων ήταν αντίθετος και χρησιμοποιούσε την διαλογική μορφή,την οποίαν είχε αναπτύξει προφορικά ο Σωκράτης. Για να κερδίσει η Ακαδημία νέους μαθητές έπρεπε τα συγγράμματα της να μεταρρυθμιστούν και να προσαρμοστούν στις απαιτήσεις της νέας εποχής στο διάλογο μιας νέας μορφής. Διαφορετικά θα είχε επιτυχία η ρητορική σχολή του Ισοκράτους,ο οποίος χειριζόταν τον έντεχνο ρητορικο λόγο με μεγάλη ικανότητα στην πειθώ, στο να κάνει τους άλλους να συμφωνήσουν μαζί του,αυτή ήταν και η βασική αρχή της σχολής του.
Γι αυτό ο Αριστοτέλης επιδόθηκε στη συγγραφή διαλόγων νέου τύπου,όπως ήταν ο "Προτρεπτικός", στον οποίον ο Αριστοτέλης συνδύασε την μεθοδική επιστημοική του Πλάτωνα και τη ρητορική τεχνική του Ισοκράτη. Οι διάλογοι στον "Προτρεπτικό" του Αριστοτέλη χρησιμοποιήθηκαν ως εισαγωγή στα φιλοσοφικά προβλήματα των νέων.Αυτό αποδείχνει,ότι ο Αριστοτέλης δεν ήταν ένας απλός σπουδαστής της Ακαδημίας αλλά ήταν και ένας δημιουργικός ερευνηρτής.
Ο Πλάτων ονόμαζε τον Αριστοτέλη "νουν" για την ευφυίαν του και "αναγνώστην" για την αγάπη του στην ανάγνωση. Μετά το θάνατο του Πλάτωνα το 348 π.Χ.προέκυψε το ζήτημα της διαδοχής του στην Ακαδημία.Επικρατέστερος διάδοχος ήταν ο Αριστοτέλης, ο Ξενοκράτης καο ο ανεψιός του Πλάτωνα,ο υιός της αδελφής του,ο Σπεύσιππος,ο οποίος τελικά ανέλαβε την Ακαδημία του θείου του. Μετά από αυτό,ο Αριστοτέλης και ο Ξενοκράτης εγκατέλειψαν την Αθήνα και ανεχώρησαν για την Άσσο της Μυτιλήνης, όπου και κατοίκησαν. Κυβερνήτες της Άσσου ήταν οι πλατωνικοί Έραστος και Κορίσκος,από τους οποίους είχε δημιουργηθεί εκεί ένα αξιόλογο πνευματικό κέντρο το οποίο λειτουργούσε σαν παράρτημα της Ακαδημίας.Η άφιξη του Αριστοτέλη και του Ξενοκράτη διεύρυνε τον αριθμό των ακαδημαϊκών,οι οποίοι επιδόθηκαν στην οργάνωση σχολής,στην οποία οι δύο σημαντικοί φιλόσοφοι εδίδασκαν ενώπιον πολλών ακροατών.Εκεί ο Αριστοτέλης γνώρισε τον Ερμία,ο οποίος από απλός δούλος είχε εξελλιχθεί σε τύραννος του Αταρνέως.Ο Ερμίας είχε έφεση προς τη μάθηση και είχε αποκτήσει πολλές γνώσεις.Ο Ερμίας συνδέθηκε με τον Αριστοτέλη με φιλικούς δεσμούς συμπαθείας,ούτως ώστε έδωσε την ανεψιά του και θετή κόρη του,την Πυθιάδα,ως σύζυγον στον Αριστοτέλη,από την οποίαν ο Αριστοτέλης απέκτησε κόρη που ονομάστηκε με το ίδιο το όνομα της μητέρας της,Πυθιάδα. Ο Αριστοτέλης αργότερα γνώρισε στας Αθήνας την συμπατριώτησα του, την Ερπυλλίδα,από τα Στάγιρα,την οποίαν ενυμφεύθη και απέκτησε υιόν,τον Νικόμαχον.Ο Αριστοτέλης μετά από παραμονή τριών ετών στην Άσσο μετέβη στην Λέσβο,όπου εδίδαξε μέχρι το 342 π.Χ.Εκεί στη Λέσβο ασχολήθηκε ο Αριστοτέλης με βιολογικές έρευνες και μελέτες,εκεί με τη συναναστροφή του με τους αλιείς μελέτησε τον έμβιο κόσμο των υδάτων.
Ο βασιλεύς Φίλιππος της Μακεδονίας επιθυμούσε να λάβει άρτια μόρφωση ο υιός του Αλέξανδρος.αλλά δεν ήθελε να τον στείλλει στην δημοκρατική Αθήνα γι αυτό κάλεσε τον Αρισατοτέλη να έλθει στην Πέλλα.Έτσι το 342 π.Χ. εγκατέλειψε ο Αριστοτέλης την Λέσβο μετέβη στην Πέλλα,όπου και ανέλαβε καθήκοντα παιδαγωγού και διδασκάλου στο νεαρό βασιλόπαιδο,τον Αλέξανδρο,στον οποίον φρόντισε να μεταδόσει το πανελλήνιο πνεύμα.
Ο Αριστοτέλης για την αγωγή του βασιλόπαιδος χρησιμοποίησε τα Ομηρικά έπη,.λένε γι αυτό οι ερευνητές,ότι ο Αλέξανδρος κρατούσε μαζί του,πάντοτε στις μετακινήσεις του την Ιλιάδα του Ομήρου,σαν Ευαγγέλιο.
Έτσι ο Αριστοτέλης ζώντας στην Αυλή των Μακεδόνων βασιλέων μελέτησε τα πολιτικά και πολιτειακά .προβλήματα και όλα τα πορίσματα των μελετών του τα συγκέντρωσε στα πολιτικά του έργα,τα οποία έγραψε αργότερα στην Αθήνα.
Το 341 ο τραγικός θάνατος του Ερμία συνετάραξε τον Αριστοτέλη, Ο Ερμίας συνελήφθη για παράβαση συνθήκης και ο Πέρσης βασιλέας διέταξε τον θάνατο του με βασανιστήρια.Ο Αριστοτέλης τιμώντας τη μνήμη του έγραψε τον ύμνο: "αρετά πολύμοχθε γένει βροτείω..." με τον οποίον ο Αριστοτέλης κατέτασσε τον Ερμία μεταξύ των μεγάλων ηρώων,τον Ηρακλή,τον Αχιλλέα και άλλους.
Ο Αριστοτέλης παρέμεινε στην Αυλή των Μακεδόνων βασιλέων επί έξη έτη.Όταν ο Αλέξανδρος ανέβηκε στο θρόνο.πρόσφερε ο Αριστοτέλης στον Αλέξανδρο το σύγγραμα του "Περί βασιλείας",όπου τροποποιώντας την σημαντική γνώμη του Πλάτωνα,κατά την οποίαν ο Πλάτων λέγει,ότι για να παύσουν τα δεινά των ανθρώπων χρειάζεται οι βασιλείς να φιλοσοφήσουν,ο Αριστοτέλης τροποποίησε την γνώμη του Πλάτωνα και έγραψε ότι είναι αρκετό οι βασιλείς να χρησιμοποιούν ως συμβούλους τους φιλοσόφους.
ΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΟΙ
Ο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ είναι ο κορυφαίος Έλληνας φιλόσοφος,ο οποίος γεννήθηκε στα Στάγιρα της Χλκιδικής το 384 π.Χ.Με τον διδάσκαλο του τον Πλάτωνα αποτελούν τη φωτεινή δυάδα της φιλοσοφίας του αρχαίου κόσμου,η οποία είχε τεράστια επίδραση στην ανθρώπινη σκέψη.Η επίδραση της σκέψης τους είναι και σήμερα αισθητή,αν και μας χωρίζουν τόσοι αιώνες από την εποχή τους.
Οι γονείς του Αριστοτέλη και οι δύο γονείς ήσαν από το γένος των Ασκληπιάδων,οι οποίοι έλκουν την καταγωγήν τους από τον ομηρικό ήρωα και ιατρό,τον Μαχάονα,ο οποίος αναφέρεται στην μυθολογία μας,ότι ήταν υιός του Ασκληπιου.Ο πατέρας του ονομαζόταν Νικόμαχος και ήταν ιατρός του βασιλέως της Μακεδονίας Αμύντα Β', ήταν και συγγραφέας ιατρικών βιβλίων.Η μητέρα του ονομαζόταν Φαιστίς.Ο Αριστοτέλης σε νεαρά ηλικία έχασε τον πατέρα του.Έτσι τη φροντίδα της ανατροφής του ανέλαβε ο φίλος του πατέρα του,ο Πρόξενος,ο οποίος ήταν εγκατεστημένος στην πόλη Αταρνέα, η οποία βρισκόταν στην απέναντι από την Λέσβον μικρασιατική Αιολίδα.
Το 367 π.Χ. σε ηλικία 17 ετών ο κηδεμόνας του Πρόξενος έστειλε τον Αριστοτέλη στην Αθήνα να σπουδάσει στην Ακαδημία,την οποίαν είχε ιδρύσει ο Πλάτων.Η Πλατωνική Ακαδημία δεν ήταν μόνο ένα ίδρυμα θεωρητικών σπουδών ήταν και σχολή πολιτικών επιστημών,από την οποίαν οι περισσότεροι μαθητές απεφοίτησαν ως πολιτικά πρόσωπα παρά ως φιλόσοφοι.
Ο Αριστοτέλης στην Ακαδημία ανέπτυσσε πρωτοβουλία και επεδείκνυε ανεξάρτητο πνεύμα που ασκούσε κριτική στις απόψεις του διδασκάλου του Πλάτωνα.Ο Αριστοτέλης δεν αρκέστηκε στις σπουδές του στην Ακαδημία του Πλάτωνα μόνο,αλλά ακολούθησε και ρητορικές σπουδές στην σχολή του Ισοκράτους,η σχολή του οποίου βρισκόταν σε συνεχή ανταγωνισμό με την Ακαδημία του Πλάτωνα,ο οποίος απέρριπτε την διδασκαλία της ρητορικής τέχνικής,γιατί πίστευε ότι στη ρητορική δεν υπήρχαν οι θεμελιώδεις αρχές της θεωρητικής και φιλοσοφικής κατάρτησης. Ο Αριστοτέλης εκτιμούσε τις σπουδαίες απόψεις του δασκάλου του και κατανοούσε ότι η ρητορική θα μπορούσε να θεμελιωθεί αν μπορούσε να γίνει ανάλυση στο μηχανισμό της λογικής σκέψης με την οποίαν μπορεί να αποδειχθεί και να γίνει πιστευτή η αλήθεια.Οι πρώτες ενασχολήσεις λοιπόν του Αριστοτέλη στράφηκαν στα λογικά και ρητορικά προβλήματα,τα οποία είχαν και την πρακτική τους
σημασία, γιατί στον συνεχή ρητορικό λόγο ως παιδαγωγικό μέσον,που χρησιμοποιούσε ο Ισοκράτης, ο Πλάτων ήταν αντίθετος και χρησιμοποιούσε την διαλογική μορφή,την οποίαν είχε αναπτύξει προφορικά ο Σωκράτης. Για να κερδίσει η Ακαδημία νέους μαθητές έπρεπε τα συγγράμματα της να μεταρρυθμιστούν και να προσαρμοστούν στις απαιτήσεις της νέας εποχής στο διάλογο μιας νέας μορφής. Διαφορετικά θα είχε επιτυχία η ρητορική σχολή του Ισοκράτους,ο οποίος χειριζόταν τον έντεχνο ρητορικο λόγο με μεγάλη ικανότητα στην πειθώ, στο να κάνει τους άλλους να συμφωνήσουν μαζί του,αυτή ήταν και η βασική αρχή της σχολής του.
Γι αυτό ο Αριστοτέλης επιδόθηκε στη συγγραφή διαλόγων νέου τύπου,όπως ήταν ο "Προτρεπτικός", στον οποίον ο Αριστοτέλης συνδύασε την μεθοδική επιστημοική του Πλάτωνα και τη ρητορική τεχνική του Ισοκράτη. Οι διάλογοι στον "Προτρεπτικό" του Αριστοτέλη χρησιμοποιήθηκαν ως εισαγωγή στα φιλοσοφικά προβλήματα των νέων.Αυτό αποδείχνει,ότι ο Αριστοτέλης δεν ήταν ένας απλός σπουδαστής της Ακαδημίας αλλά ήταν και ένας δημιουργικός ερευνηρτής.
Ο Πλάτων ονόμαζε τον Αριστοτέλη "νουν" για την ευφυίαν του και "αναγνώστην" για την αγάπη του στην ανάγνωση. Μετά το θάνατο του Πλάτωνα το 348 π.Χ.προέκυψε το ζήτημα της διαδοχής του στην Ακαδημία.Επικρατέστερος διάδοχος ήταν ο Αριστοτέλης, ο Ξενοκράτης καο ο ανεψιός του Πλάτωνα,ο υιός της αδελφής του,ο Σπεύσιππος,ο οποίος τελικά ανέλαβε την Ακαδημία του θείου του. Μετά από αυτό,ο Αριστοτέλης και ο Ξενοκράτης εγκατέλειψαν την Αθήνα και ανεχώρησαν για την Άσσο της Μυτιλήνης, όπου και κατοίκησαν. Κυβερνήτες της Άσσου ήταν οι πλατωνικοί Έραστος και Κορίσκος,από τους οποίους είχε δημιουργηθεί εκεί ένα αξιόλογο πνευματικό κέντρο το οποίο λειτουργούσε σαν παράρτημα της Ακαδημίας.Η άφιξη του Αριστοτέλη και του Ξενοκράτη διεύρυνε τον αριθμό των ακαδημαϊκών,οι οποίοι επιδόθηκαν στην οργάνωση σχολής,στην οποία οι δύο σημαντικοί φιλόσοφοι εδίδασκαν ενώπιον πολλών ακροατών.Εκεί ο Αριστοτέλης γνώρισε τον Ερμία,ο οποίος από απλός δούλος είχε εξελλιχθεί σε τύραννος του Αταρνέως.Ο Ερμίας είχε έφεση προς τη μάθηση και είχε αποκτήσει πολλές γνώσεις.Ο Ερμίας συνδέθηκε με τον Αριστοτέλη με φιλικούς δεσμούς συμπαθείας,ούτως ώστε έδωσε την ανεψιά του και θετή κόρη του,την Πυθιάδα,ως σύζυγον στον Αριστοτέλη,από την οποίαν ο Αριστοτέλης απέκτησε κόρη που ονομάστηκε με το ίδιο το όνομα της μητέρας της,Πυθιάδα. Ο Αριστοτέλης αργότερα γνώρισε στας Αθήνας την συμπατριώτησα του, την Ερπυλλίδα,από τα Στάγιρα,την οποίαν ενυμφεύθη και απέκτησε υιόν,τον Νικόμαχον.Ο Αριστοτέλης μετά από παραμονή τριών ετών στην Άσσο μετέβη στην Λέσβο,όπου εδίδαξε μέχρι το 342 π.Χ.Εκεί στη Λέσβο ασχολήθηκε ο Αριστοτέλης με βιολογικές έρευνες και μελέτες,εκεί με τη συναναστροφή του με τους αλιείς μελέτησε τον έμβιο κόσμο των υδάτων.
Ο βασιλεύς Φίλιππος της Μακεδονίας επιθυμούσε να λάβει άρτια μόρφωση ο υιός του Αλέξανδρος.αλλά δεν ήθελε να τον στείλλει στην δημοκρατική Αθήνα γι αυτό κάλεσε τον Αρισατοτέλη να έλθει στην Πέλλα.Έτσι το 342 π.Χ. εγκατέλειψε ο Αριστοτέλης την Λέσβο μετέβη στην Πέλλα,όπου και ανέλαβε καθήκοντα παιδαγωγού και διδασκάλου στο νεαρό βασιλόπαιδο,τον Αλέξανδρο,στον οποίον φρόντισε να μεταδόσει το πανελλήνιο πνεύμα.
Ο Αριστοτέλης για την αγωγή του βασιλόπαιδος χρησιμοποίησε τα Ομηρικά έπη,.λένε γι αυτό οι ερευνητές,ότι ο Αλέξανδρος κρατούσε μαζί του,πάντοτε στις μετακινήσεις του την Ιλιάδα του Ομήρου,σαν Ευαγγέλιο.
Έτσι ο Αριστοτέλης ζώντας στην Αυλή των Μακεδόνων βασιλέων μελέτησε τα πολιτικά και πολιτειακά .προβλήματα και όλα τα πορίσματα των μελετών του τα συγκέντρωσε στα πολιτικά του έργα,τα οποία έγραψε αργότερα στην Αθήνα.
Το 341 ο τραγικός θάνατος του Ερμία συνετάραξε τον Αριστοτέλη, Ο Ερμίας συνελήφθη για παράβαση συνθήκης και ο Πέρσης βασιλέας διέταξε τον θάνατο του με βασανιστήρια.Ο Αριστοτέλης τιμώντας τη μνήμη του έγραψε τον ύμνο: "αρετά πολύμοχθε γένει βροτείω..." με τον οποίον ο Αριστοτέλης κατέτασσε τον Ερμία μεταξύ των μεγάλων ηρώων,τον Ηρακλή,τον Αχιλλέα και άλλους.
Ο Αριστοτέλης παρέμεινε στην Αυλή των Μακεδόνων βασιλέων επί έξη έτη.Όταν ο Αλέξανδρος ανέβηκε στο θρόνο.πρόσφερε ο Αριστοτέλης στον Αλέξανδρο το σύγγραμα του "Περί βασιλείας",όπου τροποποιώντας την σημαντική γνώμη του Πλάτωνα,κατά την οποίαν ο Πλάτων λέγει,ότι για να παύσουν τα δεινά των ανθρώπων χρειάζεται οι βασιλείς να φιλοσοφήσουν,ο Αριστοτέλης τροποποίησε την γνώμη του Πλάτωνα και έγραψε ότι είναι αρκετό οι βασιλείς να χρησιμοποιούν ως συμβούλους τους φιλοσόφους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου