Aγαπημένοι μου αναγνώστες μαθητές και μαθήτριες όλων των ηλικιών σήμερα συνεχίζουμε την γραμματική της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσας με την κ ρ ά σ η.
Όταν μετά από μια λέξη,η οποία λήγει σε φωνήεν χωρίς να έχει τελικό σύμφωνο,επακολουθεί άλλη λέξη,,η οποία αρχίζει και αυτή από φωνήεν,δημιουργείται χ α σ μ ω δ ί α , την οποίαν,το λεπτό γλωσσικό αισθητήριο των Ελλήνων δεν μπορούσε να ανεχτεί ευχάριστα γι αυτό την απέφευγε ή επεδίωκε την θεραπεία της. Όταν δε μπορούσε να αποφύγει την χασμωδία με την αλλαγή της σειράς των λέξεων, την θεράπευε με δύο τρόπους με την ε κ θ λ ι ψ η και με την κ ρ ά σ η. Η θεραπεία διευκολύνετο, όταν η προτέρα λέξις ήταν βραχυτέρα της υστέρας και καθ'εαυτή ασήμαντος. Για την έκθλιψη μιλήσαμε στο προηγούμενο μάθημα.
Σήμερα η φροντίδα μας αφορά την κράση.
Κ ρ ά σ ι ς ,όπως δείχνει και η λέξη, ονομάζεται η συγχώνευσις του τελικού βραχέος φωνήεντος ή διφθόγγου της προηγούμενης λέξεως με το αρχικό φωνήεν ή δίφθογγον της επόμενης λέξεως σε ένα φωνήεν μακρόν ή σε ένα δίφθογγον. Το φαινόμενο αυτό της κράσεως σημειούται με την κ ο ρ ω ν ί δ α '.
Η κ ο ρ ω ν ί ς ( ' ) ως σημείο της κ ρ ά σ ε ω ς δηλώνει ότι το φωνήεν ή η δίφθογγος άνωθεν του οποίου σημειούται αυτή είναι προϊόν συγχωνεύσεως δύο φωνηέντων ή φωνήεντος και διφθόγγου ή δύο διφθόγγων,που ανήκουν σε δύο λέξεις.: καγώ ( με την κορωνίδα πάνω στο α )= και εγώ, ταυτό =το αυτό ( εδώ το άλφα ύψιλον ( αυ ) είναι δίφθογγος και η κορωνίς επί διφθόγγου τίθεται όπου και το πνεύμα, πάνω από το δεύτερο φωνήεν,που εδώ είναι στη λέξη ταυτό,πάνω από το ύψιλον ( υ ).
Το φαινόμενο της κράσεως σημειούται με την κ ο ρ ω ν ί δ α 'που τίθεται υπεράνω του προκύπτοντος εκ της κράσεως φωνήεντος ή διφθόγγου; ταγαθά < τά αγαθά, ταλλα< τά άλλα.
Όταν όμως δασύνεται η πρώτη εκ των κεραννυμένων συλλαβών, το δασύ της πνεύμα υπερισχύει της κορωνίδας, και σημειώνεται αυτό αντί της κορωνίδας επί της εκ της κράσεως προερχομένης συλλαβής.π.χ. ανήρ( με δασεία πάνω στο α ) < ο ανήρ( με ψιλή στο άρθρο ο και πάνω από το α ), ανθρωποι ( με δασεία και οξεία πάνω στο α ) < οι άνθρωποι ( με δασεία στο άρθρο οι και ψιλή οξεία πάνω στο α), αν ( με δασεία και οξεία ) < ά άν( ,με δασεία και οξεία πάνω στο α και με ψιλή και οξεία πάνω στο αν ).
Όσα γίνονται κατά την κ ρ ά σ ι ν κανονίζονται σύμφωνα με τους κανόνες της Συναιρέσεως,από την οποίαν δεν διαφέρει παρά μόνον στο ότι η κράσις γίνεται μεταξύ δύο λέξεων,οι οποίες ενώνονται με αυτήν σε μία λέξη,η δε συναίρεση συμβαίνει εντός μιας και της αυτής λέξεως.
Όταν μετά από μια λέξη,η οποία λήγει σε φωνήεν χωρίς να έχει τελικό σύμφωνο,επακολουθεί άλλη λέξη,,η οποία αρχίζει και αυτή από φωνήεν,δημιουργείται χ α σ μ ω δ ί α , την οποίαν,το λεπτό γλωσσικό αισθητήριο των Ελλήνων δεν μπορούσε να ανεχτεί ευχάριστα γι αυτό την απέφευγε ή επεδίωκε την θεραπεία της. Όταν δε μπορούσε να αποφύγει την χασμωδία με την αλλαγή της σειράς των λέξεων, την θεράπευε με δύο τρόπους με την ε κ θ λ ι ψ η και με την κ ρ ά σ η. Η θεραπεία διευκολύνετο, όταν η προτέρα λέξις ήταν βραχυτέρα της υστέρας και καθ'εαυτή ασήμαντος. Για την έκθλιψη μιλήσαμε στο προηγούμενο μάθημα.
Σήμερα η φροντίδα μας αφορά την κράση.
Κ ρ ά σ ι ς ,όπως δείχνει και η λέξη, ονομάζεται η συγχώνευσις του τελικού βραχέος φωνήεντος ή διφθόγγου της προηγούμενης λέξεως με το αρχικό φωνήεν ή δίφθογγον της επόμενης λέξεως σε ένα φωνήεν μακρόν ή σε ένα δίφθογγον. Το φαινόμενο αυτό της κράσεως σημειούται με την κ ο ρ ω ν ί δ α '.
Η κ ο ρ ω ν ί ς ( ' ) ως σημείο της κ ρ ά σ ε ω ς δηλώνει ότι το φωνήεν ή η δίφθογγος άνωθεν του οποίου σημειούται αυτή είναι προϊόν συγχωνεύσεως δύο φωνηέντων ή φωνήεντος και διφθόγγου ή δύο διφθόγγων,που ανήκουν σε δύο λέξεις.: καγώ ( με την κορωνίδα πάνω στο α )= και εγώ, ταυτό =το αυτό ( εδώ το άλφα ύψιλον ( αυ ) είναι δίφθογγος και η κορωνίς επί διφθόγγου τίθεται όπου και το πνεύμα, πάνω από το δεύτερο φωνήεν,που εδώ είναι στη λέξη ταυτό,πάνω από το ύψιλον ( υ ).
Το φαινόμενο της κράσεως σημειούται με την κ ο ρ ω ν ί δ α 'που τίθεται υπεράνω του προκύπτοντος εκ της κράσεως φωνήεντος ή διφθόγγου; ταγαθά < τά αγαθά, ταλλα< τά άλλα.
Όταν όμως δασύνεται η πρώτη εκ των κεραννυμένων συλλαβών, το δασύ της πνεύμα υπερισχύει της κορωνίδας, και σημειώνεται αυτό αντί της κορωνίδας επί της εκ της κράσεως προερχομένης συλλαβής.π.χ. ανήρ( με δασεία πάνω στο α ) < ο ανήρ( με ψιλή στο άρθρο ο και πάνω από το α ), ανθρωποι ( με δασεία και οξεία πάνω στο α ) < οι άνθρωποι ( με δασεία στο άρθρο οι και ψιλή οξεία πάνω στο α), αν ( με δασεία και οξεία ) < ά άν( ,με δασεία και οξεία πάνω στο α και με ψιλή και οξεία πάνω στο αν ).
Όσα γίνονται κατά την κ ρ ά σ ι ν κανονίζονται σύμφωνα με τους κανόνες της Συναιρέσεως,από την οποίαν δεν διαφέρει παρά μόνον στο ότι η κράσις γίνεται μεταξύ δύο λέξεων,οι οποίες ενώνονται με αυτήν σε μία λέξη,η δε συναίρεση συμβαίνει εντός μιας και της αυτής λέξεως.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου