Στο μάθημα της Αρχαίας Ελληνικής Γραματικής μεταβαίνουμε σήμερα στους υπόλοιπους κανόνες που διέπουν τα τελικά σύμφωνα των λέξεων.
2) Τα Κ ι ν η τ ά σ ύ μ φ ω ν α ε ν τ έ λ ε ι λ έ ξ ε ω ν και το Ε φ ε λ κ υ σ τ ι κ ό ν ή ε υ φ ω ν η τ ι κ ό ν ν .
3) Το Κ ι ν η τ ό ν ς το τελικό.
4) Το Κ ι ν η τ ό ν ο υ ρ α ν ι κ ό ν κ.
Το τελικό ν π ρ ο σ ε τ ί θ ε τ ο ανελλιπώς,όταν η επόμενη λέξη άρχιζε από φωνήεν π.χ. πάσιν έδωκα( στην αρχαία ελληνική γραμματική ο τόνος τηςλέξης πασιν είναι η περισπωμένη πάνω στο πα και προστέθηκε το ν γιατί ακολουθεί λέξη με φωνήεν το εδωκα με ψιλή οξεία πάνω στο φωνήεν ε.- λέγουσιν ευ( ψιλή περισπωμένη πάνω στο υ του ευ).
Το τελικό ν π α ρ ε λ ε ί π ε τ ο συνήθως,όταν η επόμενη λέξη άρχιζε από σύμφωνο π.χ πασι δίδωμι -λέγουσι(ν) ταύτα.
Το ν το λαμβάνουν οι επόμενες λέξεις και οι λέξεις που λήγουν σε -ε και -ι .
α) Οι ρηματικοί τύποι που λήγουν σε -ε(ν) και σε σι(ν) : ελυε( ν ) με ψιλή και οξεία πάνω στο ε της λέξης ελυε, ελυσε(ν),λέλυκε(ν ) και λοιπά -λύουσι(ν),ποιούσι(ν),εισί(ν),διδόασι(ν),λελύκασι(ν) και το γ' ενικό του ειμί (με ψιλή πάνω στο γιώτα του έψιλον γιώτα) το εστί(ν).
β) Αι δοτικές που λήγουν σε -σι(ν) : λέουσι( ν),γέρουσι(ν),πασι(ν) και οι τοπικές δοτικές π.χ. Αθήνησι(ν) με ψιλή στο Α της λέξης Αθήνησι.
Το τελικό ν δεν παρουσιάζεται στις παλαιότερες μορφές της αρχαίας γλώσσας.Αποτελεί ιδιορρυθμία της Ιωνικο-Αττικής διαλέκτου
γ) Μερικές άλλες λέξεις των οποίων η κατάληξη ομοιάζει προς την κατάληξη -σι : εικοσι(ν) με ψιλή οξεία πάνω στο γιώτα του έψιλον γιώτα - παντάπασι(ν)
3) Το κ ι ν η τ ό ν ς ( το τελικό) παρουσιάζουν η πρόθεση ε κ και το επίρρημα ο υ τ ω ( με δασεία και οξεία πάνω στο υ του διφθόγγου ου). Έτσι έχομε:
α) την πρόθεση ε κ ( η λατινική e ) πριν από λέξη που αρχίζει από σύμφωνο π.χ. εκ πόλεως ( ψιλή πάνω στο ε του έψιλον).
β) το επίρρημα ο υ τ ω ( δασεία οξεία) πριν από λέξη που αρχίζει από σύμφωνο π.χ. ουτω ποιήσω και ο υ τ ω ς πριν από λέξη που αρχίζει από φωνήεν π.χ. ουτως εποιησα( με ψιλή στο έψιλον της λέξης εποίησα).
4) Το Κ ι ν η τ ό ν ο υ ρ α ν ι κ ό ν κ παρουσιάζει και η άρνηση ου.Έτσι έχομε την άρνηση ου πριν από κάθε λέξη που αρχίζει από σύμφωνο π.χ. ου καλως ( με περισπωμένη), ου ραδίως ( με σημαδάκια μία δασεία πάνω στο ρ και υπογεγραμμένη κάτω από το α.
Την άρνηση ο υ κ πριν από λέξεις που αρχίζουν από φωνήεν ψιλούμενον π.χ. ουκ εγώ( το ε παίρνει ψιλή).
Την άρνηση ο υ πριν από λέξη που αρχίζει από φωνήεν που δασύνεται π.χ. ουχ ημείς, ουχ ουτως ( το η της λέξης ημείς δασύνεται το ίδιο και το υ στον δίφθογγο ου της λέξης ούτως.
Πριν από σημείο στίξεως το ου είναι πάντοτε τονούμενο ( παίρνει ψιλή οξεία) π.χ. Είτε μηνύουσιν είτε και ου εδώ το ου έχει άνω τελεία.Το ου το συναντάμε μόνο του δεν έχει το κ ι ν η τ ό ο υ ρ α ν ι κ ό κ ή το χ.
Δεν το συναντάμε ούτε ως ο υ κ ούτε ως ο υ χ στη περίπτωση αυτή.
2) Τα Κ ι ν η τ ά σ ύ μ φ ω ν α ε ν τ έ λ ε ι λ έ ξ ε ω ν και το Ε φ ε λ κ υ σ τ ι κ ό ν ή ε υ φ ω ν η τ ι κ ό ν ν .
3) Το Κ ι ν η τ ό ν ς το τελικό.
4) Το Κ ι ν η τ ό ν ο υ ρ α ν ι κ ό ν κ.
Το τελικό ν π ρ ο σ ε τ ί θ ε τ ο ανελλιπώς,όταν η επόμενη λέξη άρχιζε από φωνήεν π.χ. πάσιν έδωκα( στην αρχαία ελληνική γραμματική ο τόνος τηςλέξης πασιν είναι η περισπωμένη πάνω στο πα και προστέθηκε το ν γιατί ακολουθεί λέξη με φωνήεν το εδωκα με ψιλή οξεία πάνω στο φωνήεν ε.- λέγουσιν ευ( ψιλή περισπωμένη πάνω στο υ του ευ).
Το τελικό ν π α ρ ε λ ε ί π ε τ ο συνήθως,όταν η επόμενη λέξη άρχιζε από σύμφωνο π.χ πασι δίδωμι -λέγουσι(ν) ταύτα.
Το ν το λαμβάνουν οι επόμενες λέξεις και οι λέξεις που λήγουν σε -ε και -ι .
α) Οι ρηματικοί τύποι που λήγουν σε -ε(ν) και σε σι(ν) : ελυε( ν ) με ψιλή και οξεία πάνω στο ε της λέξης ελυε, ελυσε(ν),λέλυκε(ν ) και λοιπά -λύουσι(ν),ποιούσι(ν),εισί(ν),διδόασι(ν),λελύκασι(ν) και το γ' ενικό του ειμί (με ψιλή πάνω στο γιώτα του έψιλον γιώτα) το εστί(ν).
β) Αι δοτικές που λήγουν σε -σι(ν) : λέουσι( ν),γέρουσι(ν),πασι(ν) και οι τοπικές δοτικές π.χ. Αθήνησι(ν) με ψιλή στο Α της λέξης Αθήνησι.
Το τελικό ν δεν παρουσιάζεται στις παλαιότερες μορφές της αρχαίας γλώσσας.Αποτελεί ιδιορρυθμία της Ιωνικο-Αττικής διαλέκτου
γ) Μερικές άλλες λέξεις των οποίων η κατάληξη ομοιάζει προς την κατάληξη -σι : εικοσι(ν) με ψιλή οξεία πάνω στο γιώτα του έψιλον γιώτα - παντάπασι(ν)
3) Το κ ι ν η τ ό ν ς ( το τελικό) παρουσιάζουν η πρόθεση ε κ και το επίρρημα ο υ τ ω ( με δασεία και οξεία πάνω στο υ του διφθόγγου ου). Έτσι έχομε:
α) την πρόθεση ε κ ( η λατινική e ) πριν από λέξη που αρχίζει από σύμφωνο π.χ. εκ πόλεως ( ψιλή πάνω στο ε του έψιλον).
β) το επίρρημα ο υ τ ω ( δασεία οξεία) πριν από λέξη που αρχίζει από σύμφωνο π.χ. ουτω ποιήσω και ο υ τ ω ς πριν από λέξη που αρχίζει από φωνήεν π.χ. ουτως εποιησα( με ψιλή στο έψιλον της λέξης εποίησα).
4) Το Κ ι ν η τ ό ν ο υ ρ α ν ι κ ό ν κ παρουσιάζει και η άρνηση ου.Έτσι έχομε την άρνηση ου πριν από κάθε λέξη που αρχίζει από σύμφωνο π.χ. ου καλως ( με περισπωμένη), ου ραδίως ( με σημαδάκια μία δασεία πάνω στο ρ και υπογεγραμμένη κάτω από το α.
Την άρνηση ο υ κ πριν από λέξεις που αρχίζουν από φωνήεν ψιλούμενον π.χ. ουκ εγώ( το ε παίρνει ψιλή).
Την άρνηση ο υ πριν από λέξη που αρχίζει από φωνήεν που δασύνεται π.χ. ουχ ημείς, ουχ ουτως ( το η της λέξης ημείς δασύνεται το ίδιο και το υ στον δίφθογγο ου της λέξης ούτως.
Πριν από σημείο στίξεως το ου είναι πάντοτε τονούμενο ( παίρνει ψιλή οξεία) π.χ. Είτε μηνύουσιν είτε και ου εδώ το ου έχει άνω τελεία.Το ου το συναντάμε μόνο του δεν έχει το κ ι ν η τ ό ο υ ρ α ν ι κ ό κ ή το χ.
Δεν το συναντάμε ούτε ως ο υ κ ούτε ως ο υ χ στη περίπτωση αυτή.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου