Ξημερώνει  Τετάρτη να πάμε στη Σπάρτη. Πείνασα. Πάμε να γευτούμε ένα"μέλανα ζωμό".Μην αηδιάζετε. Ήταν  η καλύτερη τροφή για τους Σπαρτιάτες πολεμιστές. Το χοιρινό με το αίμα του είναι πολύ δυναμωτική τροφή και σε κάνει σαν λιοντάρι δυνατό. Έσφαζαν το χοίρο και δεν άφιναν να τους ξεφύγει ούτε μία σταγόνα από το αίμα του. Το αίμα από τον σφαγμένο χοίρο το αναμείγνυαν με ξύδι για να μην πήξει και το άφιναν στην άκρη.Τηγάνιζαν το κρέας του χοίρου με το λίπος του μαζί, σκόρπιζαν κρίθινο αλεύρι πάνω στο κρέας και νερό να γίνει ένας υδαρής χυλός και το άφιναν να βράσει.Όσο έβραζε πρόσθεταν το αίμα του χοίρου με το ξύδι και συνέχιζαν το βρασμό,έρριχναν συνέχεια νερό μέχρι να ψηθεί το κρέας και σέρβιραν αυτόν τον δυναμωτικό ζωμό στα συσσίτια που παρακάθονταν ηλικιωμένοι και νέοι μαζί και τα οποία ήταν υποχρεωτικά.Οι νέοι μέχρι την ηλικία των 20 ετών, ήταν υποχρεωμένοι με νόμο  να παρακάθονται.Οι ηλικιωμένοι έπιναν αυτό το ζωμό που είχε μαύρο χρώμα από το ψημένο αίμα του χοίρου και ήταν πολύ γευστικός στη γεύση των γερόντων Σπαρτιατών.Στους νέους  έδιναν το κρέας. Μία άλλη άποψη λέγει ότι τα παιδιά από οκτώ χρονών  έπιναν αυτόν τον ζωμό στα δημόσια σχολεία που εσωκλείονταν από την ηλικία αυτή.Η αυστηρή αυτή εκπαίδευση ήταν  υποχρεωτική με σπαρτιατικό νόμο από τον νομοθέτη  Λυκούργο,τον βασιλιά της Σπάρτης. Άλλοι ιστορικοί ερευνητές λένε,ότι η στρατιωτική εκπαίδευση των παιδιών άρχιζε από την ηλικία των 7 ετών.Από την ηλικία αυτή  ζούσαν κατα ομάδες, σε στρατόπεδα με σκληρό και αυστηρό τρόπο ζωής. Μάθαιναν λίγα γράμματα,να διαβάζουν και να γράφουν και να ομιλούν λακωνικά με λίγες λέξεις που είχαν ουσία. " Ή ταν ή επί τας" έλεγαν οι σκληρές σπαρτιάτισσες  μανάδες στα παιδιά τους,λακωνικά,όταν έφευγαν για να πολεμήσουν. Ή να έρθεις νικητής ή νικημένος πάνω στην ασπίδα. Τα παιδιά στους καταυλισμούς  μάθαιναν χορούς και τραγούδια πολεμικά και αποστήθιζαν τον Όμηρο. Η εκπαίδευση τους στη γυμναστική,στο τρέξιμο, να πετούν το ακόντιο.
Μάθαιναν να υποφέρουν τον πόνο και τις κακουχίες,την πείνα,την δίψα και την έλλειψη ύπνου.Όλη η εκπαίδευση τους γινόταν με την επίβλεψη του Παιδονόμου.Περπατούσαν ξυπόλητα και πλένονταν στα κρύα νερά του ποταμού Ευρώτα.Το ντύσιμο τους ήταν ίδιο όλες τις εποχές.Το ένδυμα τους, το έδινε η πολιτεία μία φορά το χρόνο.Κοιμόταν πάνω στα καλάμια που έκοβαν με τα χέρια τους  από τις όχθες του Ευρώτα και δεν χρησιμοποιούσαν σκεπάσματα.Δοκίμαζαν την αντοχή τους μία φορά το χρόνο σε ένα παιχνίδι κλεψιάς,που τα υποχρέωναν να παίζουν μπροστά στο βωμό της Όρθιας Άρτεμις,κλέβοντας τυριά και αν συλλαμβάνονταν τα μαστίγωναν αλύπητα.Η λιτή ζωή. Αργότερα οι ηλικιωμένοι έδιναν στα παιδιά να τρώνε το κρέας ή μάλλον στους έφηβους νέους,τα παιδιά τα εκπαίδευαν στις κακουχίες.Η σπαρτιατική αγωγή τελείωνε στην ηλικία των 20 ετών και άρχιζε η στρατιωτική θητεία.Τότε γινόταν υποχρεωτικά μέλη στα κοινά συσσίτια.Ζούσαν κατά ομάδες και δειπνούσαν μαζί μέχρι τα 60 τους χρόνια διαρκούσε η εκπαίδευση.Η ίδια εκπαίδευση γινόταν και στα κορίτσια,αλλά η εκπαίδευση  στα κορίτσια  δεν ήταν τόσο σκληρή και τόσο αυστηρή. Τα περισσότερα παντρεύονταν στην ηλικία των 20 ετών,όταν τελείωνε η εκπαίδευση τους ,όπως παντρεύονταν και τα αγόρια.Στην ηλικία των 30 ετών γίνονταν πολίτες με υποχρεώσεις και δικαιώματα και είχαν τη δυνατότητα να αποκτούν αξιώματα. Έτσι με την αυστηρή εκπαίδευση και το μέλανα ζωμό,τη δυναμωτική αυτή τροφή  εκείνου του αιώνα,νίκησαν οι Σπαρτιάτες τους Αθηναίους στον Πελοποννησιακό Πόλεμο που διήρκεσε  από το 431 - 404 π.Χ. και που με τον πόλεμο αυτό τελείωσε ο "Χρυσούς αιώνας" του Αθηναίου από το Χολαργό, στρατηγού, πολιτικού και ρήτορα του 5ου π.Χ.αιώνα.