Αγαπημένοι μου αναγνώστες μαθητές και μαθήτριες όλων των ηλικιών
Σήμερα Τετάρτη 5 Ιουνίου 2013 συνεχίζουμε το μάθημα της Λατινικής γραμματικής με μία σπουδαία ενότητα τα Ε π ί θ ε τ α.
Επίθετα στην γραμματική είναι οι κλιτές λέξεις που φανερώνουν την ιδιότητα η την ποιότητα του ουσιαστικού.
Στο προηγούμενο μάθημα της Δευτέρας 3 Ιουνίου ασχοληθήκαμε με τα Δευερόκλιτα Επίθετα.
Σήμερα με τα Τ ρ ι τ ό κ λ ι τ α.
Τα τ ρ ι τ ό κ λ ι τ α ε π ί θ ε τ α είναι
a) Τ ρ ι κ α τ ά λ η κ τ α
b) Δ ι κ α τ ά λ η κ τ α
c) Μ ο ν ο κ α τ ά λ η κ τ α
Στα Τ ρ ι κ α τ ά λ η κ τ α παίρνουμε ως παράδειγμα τα επίθετα celer = ταχύς και acer = oξύς.Αυτά κλίνονται ως εξής.
Singularis Pluralis
αρσενικό θηλυκό ουδέτερο αρσενικό θηλυκό ουδέτερο
Nominativus celer celeris celere celeres celeres celeria
Genetivus celeris celeris celeris celerium celerium celerium
Dativus celeri celeri celeri celeribus celeribus celeribus
Accusativus celerem celerem celere celeres celeres celeria
Vocativus celer celeris celere celeres celeres celeria
Ablativus celeri celeri celeri celeribus celeribus celeribus
Singularis Pluralis
αρσενικό θηλυκό ουδέτερο αρσενικό θήλυκό ουδέτερο
Νnminativus acer acris acre acres acres acria
Genetivus acris acris acris acrium acrium acrium
Dativus acri acri acri acribus acribus acribus
Accusativus acrem acrem acre acres acres acria
Vocativus acer acris acre acres acres acria Ablativus acri acri acri acribus acribus acribus
Όπως το επίθετο acer κλίνονται με όμοιο τρόπο τα επίθετα
celeber ( αρσεν.) -celebris (θηλυ.) -celebre ( ουδέτ) = oνομαστός
saluber( αρσε.) - salubris( θηλυ.) -salubre (ουδέτ.)= υγιεινός
equester (αρσεν.) - equestris (θηλυ.) - equestre (ουδέτ.) = ιππικός
pedester (αρσεν.)- pedestris ( θηλυ.) -pedestre (ουδέτ.) = πεζικός.
Στα Δ ι κ α τ ά λ η κ τ α παίρνουμε ως παράδειγμα τα επίθετα facilis = εύκολος και
altior = υψηλότερος
Singularis Pluralis
αρσεν. θηλυ. ουδέτ αρσεν. θηλυ. ουδέτ.
Nominativus facilis facilis facile faciles faciles facilia
Genrtivus facilis facilis facilis facilium facilium facilium
Dativus facili facili facili facilibus facilibus facilibus
Accusativus facilem facilem facile faciles faciles facilia
Vocativus facilis facilis facile faciles faciles facilia
Ablativus facili facili facili facilibus facilibus facilibus
Όπως το επίθετο facilis = εύκολος με τον ίδιο τρόπο κλίνονται τα επίθετα difficilis = δύσκολος
similis = όμοιος
dissimilis = ανόμοιος
fertilis = εύφορος
fortis = ισχυρός
gravis = βαρύς
και άλλα Δικατάληκτα επίθετα
Singularis Pluralis
αρσεν. θηλ. ουδέτ. αρσεν. θηλυ. ουδέτ
Nominativus altior altior altius altiores altiores altiora
Genetivus altioris altioris altioris altiorum altiorum altiorum
Dativus altioris altioris altioris altioribus altioribus altioribus
Accusativus altiorem altiorem altius altiores altiores altiora
Vocativus altior altior altius altiores altiores altiora
Ablativus altior-e altiore altiore altior-ibus altioribus altioribus
Όπως το επίθετο altior - altius με τον ίδιο τρόπο κλίνονται και όλα τα συγκριτικά.
Στα Μ ο ν ο κ α τ ά λ η κ τ α επίθετα παίρνουμε ως παράδειγμα στην κλίση τους τα επίθετα
felix =ευτυχής
και
prudens = συνετός
Singularis
αρσενικό θηλυκό ουδέτερο
Νοminativus felix felix felix
Genetivus felicis felicis felicis
Dativus felici felici felici
Accusativus felicem felicem felix
Vocativus felix felix felix
Ablativus felici felici felici
Pluralis
αρσενικό θηλυκό ουδέτερο
Nominativus felices felices felicia
Genetivus felicium felicium felicium
Dativus felicibus felicibus felicibus
Accusativus felices felices felices
Vocativus felices felices felices
Ablativus felicibus felicibus felicibus
Όπως το felix όμοια κλίνονται και τα επίθετα
atrox γενική atrocis = σκληρός
ferox γενική ferocis = άγριος
audax γενική audacis = τολμηρός
rapax γενική rapacis = αρπακτικά
και άλλα επίθετα μονοκατάληκτα
Nα κλίνουμε τώρα το Μονοκατάληκτο επίθετο prudens γενική prudentis = συνετός
Singularis Pluralis
αρσεν. θηλυ. ουδέτ. αρσεν. θηλυ. ουδέτ.
Nominativus prudens prudens prudens prudentes prudentes prudentia
Genetivus prudentis prudentis prudentis prudentium prudentium prudentium Dativus prudenti prudenti prudenti prudentibus prudentibus prudentibus
Accusativus prudentem prudentem prudens prudentes prudentes prudentia
Vocativus prudens prudens prudens prudentes prudentes prudentia
Ablativus prudenti prudenti prudenti prudentibus prudentibus prudentibus
Όπως το επίθετο prudens όμοια κλίνονται τα επίθετα
ingens γενική ingentis = υπερμεγέθης
vehemens γενική vehementis = σφοδρός
sapiens γενική sapientis = σοφός
slegans γενική elegantis = κομψός
Nα προβούμε στους κανόνες ,στο μάθημα μας λέγονται π α ρ α τ η ρ ή σ ε ι ς σχετικές με τα τ ρ ι τ ό κ λ ι τ α ε π ί θ ε τ α.
Τα Τριτόκλιτα Επίθετα
έχουν την Aφαιρετική του Εν ι κ ο ύ σε -i
την Γενική του Π λ η θ υ ν τ ι κ ο ύ σε -ium
και την Ονομαστική,την Αιτιατική,την Κλητική του Π λ η θ υ ν τ ι κ ο ύ του Ουδετέρου σε -ia
Ε ξ α ι ρ ο ύ ν τ α ι και έχουν
1) κανονικά την Αφαιρετική του Ε ν ι κ ο ύ σε -e
την Γενική του Π λ η θ υ ν τ ι κ ο ύ σε -um
και την Ονομαστική την Αιτιατική και την Κλητική του Π λ η θ υ ν τ ι κ ο ύ στο Ουδέτερο γένος σε - a
a) Tα συγκριτικά επίθετα π.χ. το επίθετο altior έχει και στα τρία γένη( αρσενικό - θηλυκό -ουδέτερο) την αφαιρετική του ενικού σε -e / altior-e
την γενική πληθυντικού σε -um/ altior-um
και την ονομαστική,την αιτιατική,την κλητική του πληθυντικού στο ουδέτερο γένος σε -a /altior-a
b) τα μ ο ν ο κ α τ ά λ η κ τ α ε π ί θ ε τ α
compos γενική compotis = εγκρατής
dives γενική divitis =πλούσιος
particeps γενική participis = μέτοχος
pauper γενικά pauperis = φτωχός
princeps γενική principis = πρώτος
superstes γενική superstitis = επιζών
vetus γενική veteris = παλαιός
Από τα παραπάνω επτά μονοκατάληκτα επίθετα μόνο το επίθετο vetus( = παλαιός ) σχηματίζει πληθυντικό του ουδετέρου vetera
και το dives (=πλούσιος ) σχηματίζει ditia αντί divitia απλούστερα.
2) Έχουν την Γενική Πληθυντικού σε -um και ας έχουν την Αφαιρετική του Ενικού σε -i τα επίθετα
inops γενική inopis = ενδεής
memor γενική memoris = μνήμων
Aφαιρετική Ενικού σε -i /inopi έχει την Γενική Πληθυντικού σε-um /inopum
Aφαιρετική Ενικού σε -i / memori έχει την Γενική Πληθυντικού σε -um /memorum.
Να αναφέρουμε τα Α ν ώ μ α λ α Ε π ί θ ε τ α
Αυτά που αξίζει να αναφέρουμε είναι 1) μερικά ε λ λ ε ι π τ ι κ ά ή
ά κ λ ι τ α όπως αλλιώς ονομάζονται.
(ceterus) -cetera -ceterum = ο άλλος, ο λοιπός.Η ονομαστική του ενικού δεν χρησιμεύει γι αυτό την κλείσαμε στην παρένθεση .Αντί του (ceterus) γίνεται χρήση, του επιθέτου reliquuus.Την Ενική Ονομαστική του αρσενικού (ceterus) που δεν χρησιμοποιούμε την αναπληρώνουμε με την ονομαστική του επιθέτου reliquus = ο λοιπός.
To frugi= συνετός. Είναι άκλιτο .Είναι Δοτική Ενικού του ουσιαστικού frux γενική frugis (συνήθως στον πληθυντικό fruges= καρπός και δεύτερη σημασία = έντιμος,συνετός. Το frugi χρησιμοποιείται ως επίθετο. Παράδειγμα η φράση vir frugi = άνδρας συνετός
Το nequam = ουτιδανός ( από το ούτις και αυτό από το ου +τις)= τιποτένιος.Το nequam είναι άκλιτο.
Το potis ή pote= δυνατός .Λαμβάνεται ως Ονομαστική και Αιτιατική σε όλα τα γένη.
To (sons) γενική sontis = ένοχος. Στον Ενικό η Ονομαστική δεν ακούγεται, βρίσκεται σε αχρηστία.
2) Μερικά από τα abundantia.Eίναι τα ονόματα που κλίνονται σε δύο διαφορετικά γένη.Τα abundantia υπάγονται στην κατηγορία των ονομάτων που ονομάζονται Α ν ώ μ α λ α ο ν ό μ α τ α στην Λατινική Γραμματική.Έχουμε abundantia και στα Α ν ώ μ α λ α Ε π ί θ ε τ α όπως είναι τα
inanimus-inanima-inanimum και inanimis- inanime= ο άψυχος
inermus-inerma-inermum και inermis - inerme = ο άοπλος
opulentus-opulenta-opulentum και opulens-opulentis = πλούσιος.
Καλό Διάβασμα
Η ακαταστασία στην κλίση των επιθέτων,όπως εμφανίζεται κατά την Ενημέρωση ή κατά την Προβολή του κειμένου, οφείλεται σε αστάθμητο παράγοντα.
Συνετότερο είναι να επαναλάβουμε την κλίση του μονοκατάληκτου επιθέτου prudens γενική prudentis στον ενικό και στον πληθυντικό
Singularis
αρσενικό θηλυκό ουδέτερο
Nominativus prudens prudens prudens
Genetivus prudentis prudentis prudentis
Dativus prudenti prudenti prudenti
Accusativus prudentem prudentem prudens
Vocativus prudens prudens prudens
Ablativus prudenti prudenti prudenti
Pluralis
αρσενικό θηλυκό ουδέτερο
Nominativus prudentes prudentes prudentia
Genetivus prudentium prudentium prudentium
Dativus prudentibus prudentibus prudentibus
Accusativus prudentes prudentes prudentia
Vocativus prudentes prudentes prudentia
Ablativus prudentibus prudentibus prudentibus
Σήμερα Τετάρτη 5 Ιουνίου 2013 συνεχίζουμε το μάθημα της Λατινικής γραμματικής με μία σπουδαία ενότητα τα Ε π ί θ ε τ α.
Επίθετα στην γραμματική είναι οι κλιτές λέξεις που φανερώνουν την ιδιότητα η την ποιότητα του ουσιαστικού.
Στο προηγούμενο μάθημα της Δευτέρας 3 Ιουνίου ασχοληθήκαμε με τα Δευερόκλιτα Επίθετα.
Σήμερα με τα Τ ρ ι τ ό κ λ ι τ α.
Τα τ ρ ι τ ό κ λ ι τ α ε π ί θ ε τ α είναι
a) Τ ρ ι κ α τ ά λ η κ τ α
b) Δ ι κ α τ ά λ η κ τ α
c) Μ ο ν ο κ α τ ά λ η κ τ α
Στα Τ ρ ι κ α τ ά λ η κ τ α παίρνουμε ως παράδειγμα τα επίθετα celer = ταχύς και acer = oξύς.Αυτά κλίνονται ως εξής.
Singularis Pluralis
αρσενικό θηλυκό ουδέτερο αρσενικό θηλυκό ουδέτερο
Nominativus celer celeris celere celeres celeres celeria
Genetivus celeris celeris celeris celerium celerium celerium
Dativus celeri celeri celeri celeribus celeribus celeribus
Accusativus celerem celerem celere celeres celeres celeria
Vocativus celer celeris celere celeres celeres celeria
Ablativus celeri celeri celeri celeribus celeribus celeribus
Singularis Pluralis
αρσενικό θηλυκό ουδέτερο αρσενικό θήλυκό ουδέτερο
Νnminativus acer acris acre acres acres acria
Genetivus acris acris acris acrium acrium acrium
Dativus acri acri acri acribus acribus acribus
Accusativus acrem acrem acre acres acres acria
Vocativus acer acris acre acres acres acria Ablativus acri acri acri acribus acribus acribus
Όπως το επίθετο acer κλίνονται με όμοιο τρόπο τα επίθετα
celeber ( αρσεν.) -celebris (θηλυ.) -celebre ( ουδέτ) = oνομαστός
saluber( αρσε.) - salubris( θηλυ.) -salubre (ουδέτ.)= υγιεινός
equester (αρσεν.) - equestris (θηλυ.) - equestre (ουδέτ.) = ιππικός
pedester (αρσεν.)- pedestris ( θηλυ.) -pedestre (ουδέτ.) = πεζικός.
Στα Δ ι κ α τ ά λ η κ τ α παίρνουμε ως παράδειγμα τα επίθετα facilis = εύκολος και
altior = υψηλότερος
Singularis Pluralis
αρσεν. θηλυ. ουδέτ αρσεν. θηλυ. ουδέτ.
Nominativus facilis facilis facile faciles faciles facilia
Genrtivus facilis facilis facilis facilium facilium facilium
Dativus facili facili facili facilibus facilibus facilibus
Accusativus facilem facilem facile faciles faciles facilia
Vocativus facilis facilis facile faciles faciles facilia
Ablativus facili facili facili facilibus facilibus facilibus
Όπως το επίθετο facilis = εύκολος με τον ίδιο τρόπο κλίνονται τα επίθετα difficilis = δύσκολος
similis = όμοιος
dissimilis = ανόμοιος
fertilis = εύφορος
fortis = ισχυρός
gravis = βαρύς
και άλλα Δικατάληκτα επίθετα
Singularis Pluralis
αρσεν. θηλ. ουδέτ. αρσεν. θηλυ. ουδέτ
Nominativus altior altior altius altiores altiores altiora
Genetivus altioris altioris altioris altiorum altiorum altiorum
Dativus altioris altioris altioris altioribus altioribus altioribus
Accusativus altiorem altiorem altius altiores altiores altiora
Vocativus altior altior altius altiores altiores altiora
Ablativus altior-e altiore altiore altior-ibus altioribus altioribus
Όπως το επίθετο altior - altius με τον ίδιο τρόπο κλίνονται και όλα τα συγκριτικά.
Στα Μ ο ν ο κ α τ ά λ η κ τ α επίθετα παίρνουμε ως παράδειγμα στην κλίση τους τα επίθετα
felix =ευτυχής
και
prudens = συνετός
Singularis
αρσενικό θηλυκό ουδέτερο
Νοminativus felix felix felix
Genetivus felicis felicis felicis
Dativus felici felici felici
Accusativus felicem felicem felix
Vocativus felix felix felix
Ablativus felici felici felici
Pluralis
αρσενικό θηλυκό ουδέτερο
Nominativus felices felices felicia
Genetivus felicium felicium felicium
Dativus felicibus felicibus felicibus
Accusativus felices felices felices
Vocativus felices felices felices
Ablativus felicibus felicibus felicibus
Όπως το felix όμοια κλίνονται και τα επίθετα
atrox γενική atrocis = σκληρός
ferox γενική ferocis = άγριος
audax γενική audacis = τολμηρός
rapax γενική rapacis = αρπακτικά
και άλλα επίθετα μονοκατάληκτα
Nα κλίνουμε τώρα το Μονοκατάληκτο επίθετο prudens γενική prudentis = συνετός
Singularis Pluralis
αρσεν. θηλυ. ουδέτ. αρσεν. θηλυ. ουδέτ.
Nominativus prudens prudens prudens prudentes prudentes prudentia
Genetivus prudentis prudentis prudentis prudentium prudentium prudentium Dativus prudenti prudenti prudenti prudentibus prudentibus prudentibus
Accusativus prudentem prudentem prudens prudentes prudentes prudentia
Vocativus prudens prudens prudens prudentes prudentes prudentia
Ablativus prudenti prudenti prudenti prudentibus prudentibus prudentibus
Όπως το επίθετο prudens όμοια κλίνονται τα επίθετα
ingens γενική ingentis = υπερμεγέθης
vehemens γενική vehementis = σφοδρός
sapiens γενική sapientis = σοφός
slegans γενική elegantis = κομψός
Nα προβούμε στους κανόνες ,στο μάθημα μας λέγονται π α ρ α τ η ρ ή σ ε ι ς σχετικές με τα τ ρ ι τ ό κ λ ι τ α ε π ί θ ε τ α.
Τα Τριτόκλιτα Επίθετα
έχουν την Aφαιρετική του Εν ι κ ο ύ σε -i
την Γενική του Π λ η θ υ ν τ ι κ ο ύ σε -ium
και την Ονομαστική,την Αιτιατική,την Κλητική του Π λ η θ υ ν τ ι κ ο ύ του Ουδετέρου σε -ia
Ε ξ α ι ρ ο ύ ν τ α ι και έχουν
1) κανονικά την Αφαιρετική του Ε ν ι κ ο ύ σε -e
την Γενική του Π λ η θ υ ν τ ι κ ο ύ σε -um
και την Ονομαστική την Αιτιατική και την Κλητική του Π λ η θ υ ν τ ι κ ο ύ στο Ουδέτερο γένος σε - a
a) Tα συγκριτικά επίθετα π.χ. το επίθετο altior έχει και στα τρία γένη( αρσενικό - θηλυκό -ουδέτερο) την αφαιρετική του ενικού σε -e / altior-e
την γενική πληθυντικού σε -um/ altior-um
και την ονομαστική,την αιτιατική,την κλητική του πληθυντικού στο ουδέτερο γένος σε -a /altior-a
b) τα μ ο ν ο κ α τ ά λ η κ τ α ε π ί θ ε τ α
compos γενική compotis = εγκρατής
dives γενική divitis =πλούσιος
particeps γενική participis = μέτοχος
pauper γενικά pauperis = φτωχός
princeps γενική principis = πρώτος
superstes γενική superstitis = επιζών
vetus γενική veteris = παλαιός
Από τα παραπάνω επτά μονοκατάληκτα επίθετα μόνο το επίθετο vetus( = παλαιός ) σχηματίζει πληθυντικό του ουδετέρου vetera
και το dives (=πλούσιος ) σχηματίζει ditia αντί divitia απλούστερα.
2) Έχουν την Γενική Πληθυντικού σε -um και ας έχουν την Αφαιρετική του Ενικού σε -i τα επίθετα
inops γενική inopis = ενδεής
memor γενική memoris = μνήμων
Aφαιρετική Ενικού σε -i /inopi έχει την Γενική Πληθυντικού σε-um /inopum
Aφαιρετική Ενικού σε -i / memori έχει την Γενική Πληθυντικού σε -um /memorum.
Να αναφέρουμε τα Α ν ώ μ α λ α Ε π ί θ ε τ α
Αυτά που αξίζει να αναφέρουμε είναι 1) μερικά ε λ λ ε ι π τ ι κ ά ή
ά κ λ ι τ α όπως αλλιώς ονομάζονται.
(ceterus) -cetera -ceterum = ο άλλος, ο λοιπός.Η ονομαστική του ενικού δεν χρησιμεύει γι αυτό την κλείσαμε στην παρένθεση .Αντί του (ceterus) γίνεται χρήση, του επιθέτου reliquuus.Την Ενική Ονομαστική του αρσενικού (ceterus) που δεν χρησιμοποιούμε την αναπληρώνουμε με την ονομαστική του επιθέτου reliquus = ο λοιπός.
To frugi= συνετός. Είναι άκλιτο .Είναι Δοτική Ενικού του ουσιαστικού frux γενική frugis (συνήθως στον πληθυντικό fruges= καρπός και δεύτερη σημασία = έντιμος,συνετός. Το frugi χρησιμοποιείται ως επίθετο. Παράδειγμα η φράση vir frugi = άνδρας συνετός
Το nequam = ουτιδανός ( από το ούτις και αυτό από το ου +τις)= τιποτένιος.Το nequam είναι άκλιτο.
Το potis ή pote= δυνατός .Λαμβάνεται ως Ονομαστική και Αιτιατική σε όλα τα γένη.
To (sons) γενική sontis = ένοχος. Στον Ενικό η Ονομαστική δεν ακούγεται, βρίσκεται σε αχρηστία.
2) Μερικά από τα abundantia.Eίναι τα ονόματα που κλίνονται σε δύο διαφορετικά γένη.Τα abundantia υπάγονται στην κατηγορία των ονομάτων που ονομάζονται Α ν ώ μ α λ α ο ν ό μ α τ α στην Λατινική Γραμματική.Έχουμε abundantia και στα Α ν ώ μ α λ α Ε π ί θ ε τ α όπως είναι τα
inanimus-inanima-inanimum και inanimis- inanime= ο άψυχος
inermus-inerma-inermum και inermis - inerme = ο άοπλος
opulentus-opulenta-opulentum και opulens-opulentis = πλούσιος.
Καλό Διάβασμα
Η ακαταστασία στην κλίση των επιθέτων,όπως εμφανίζεται κατά την Ενημέρωση ή κατά την Προβολή του κειμένου, οφείλεται σε αστάθμητο παράγοντα.
Συνετότερο είναι να επαναλάβουμε την κλίση του μονοκατάληκτου επιθέτου prudens γενική prudentis στον ενικό και στον πληθυντικό
Singularis
αρσενικό θηλυκό ουδέτερο
Nominativus prudens prudens prudens
Genetivus prudentis prudentis prudentis
Dativus prudenti prudenti prudenti
Accusativus prudentem prudentem prudens
Vocativus prudens prudens prudens
Ablativus prudenti prudenti prudenti
Pluralis
αρσενικό θηλυκό ουδέτερο
Nominativus prudentes prudentes prudentia
Genetivus prudentium prudentium prudentium
Dativus prudentibus prudentibus prudentibus
Accusativus prudentes prudentes prudentia
Vocativus prudentes prudentes prudentia
Ablativus prudentibus prudentibus prudentibus
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου