Τρίτη 28 Μαΐου 2013

Αγαπημένοι μου αναγνώστες μαθητές και μαθήτριες όλων των ηλικιών
Ολοκληρώσαμε την  Declinatio Tertia την  Τρίτη  Κλίση  των ουσιαστικών στη Λατινική Γραμματική.Πριν προχωρήσουμε  σήμερα Τρίτη 28 Μαϊου 2013 στην Τέταρτη Κλίση.
 Μην ξεχάσουμε να προσθέσουμε  μερικές γενικότητες στους τύπους των ονομάτων της τρίτης κλίσεως. Όχι με την έννοια της αοριστολογίας.Γνώσεις που είναι κοινές,είναι όμοιες για όλα τα ουσιαστικά.
Βρίσκονται ουσιαστικά που δεν σχηματίζουν ενικό αριθμό.Αυτά ονομάζονται στην Λατινική Γραμματική Pluralia Tantum.
Τα συναντάμε μόνο με την μορφή του Πληθυντικού.
Αυτά είναι τα
moenia-moenium =τα τείχη.Είναι ουδέτερο και στην Ελληνική και στην Λατινική Γλώσσα.
penates-penatium=οι Eφέσιοι  θεοί.Είναι γένους αρσενικού και στις δύο γλώσσες.
Samnites-Samnitium=οι Σαμνίτες.Το συναντάμε στην Αιτιατική  Πληθυντικού σε - es  και σε -is
Στο σχολικό βιβλίο  δίδεται μόνο  ο πληθυντικός αριθμός
Στο Λατινοελληνικό λεξικό του Στέφανου Κουμανούδη  δίδεται και ο Ενικός αριθμός  Sannis-Sannitatis.
Στο βιβλίο της Λατινικής γραμματικής  το σχολικό το συναντάμε και με την μορφή του ενικού Sanis-Sanitatis. Το
opes-opium=οι στρατιωυικές δυνάμεις. Στα Λατινικά είναι θηλυκό.Στα Ελληνικά είναι αρσενικό.
Στο σχολικό βιβλίο δίδεται μόνο στον Πληθυντικό
Έχουμε  και τα ελλειπτικά ουσιαστικά  όπως το
forte=τυχαία.Είναι επίρρημα  και προέρχεται από το ουσιαστικό fors-fortis.
Περνάμε τώρα στην Τ έ τ α ρ τ η   Κ λ ί σ η  των ουσιαστικών την Declinatio Quarta στα Λατινικά.Η Τέταρτη Κλίση  π ε ρ ιλ α μ β ά ν ε ι  ονόματα και από τα τρία γένη.Τα α ρ σ ε ν ι κ ά και τα θ η λ υ κ ά λήγουν σε -us με γενική  σε -us και ο υ δ έ τ ε ρ α  σε-u  με γενική σε us και με χαρακτήρα του θέματος σε  u.

Σαν π α ρ ά δ ε ι γ μ α  της Τ έ τ α ρ τ η ς  Κ λ ί σ η ς   χρησιμοποιούμε  τα ουσιαστικά  fructus=καρπός με θέμα fructu-  αρσενικού  γένους και στις δύο  γλώσσες
cornu=κέρας με θέμα cornu-. γένος ουδέτερο  και στις δύο  γλώσσες.

                                    Singularis
Nominativus        fruct-us             corn-u
Genetivus            fruct-us             corn-us
Dativus                fruct-ui             corn-u
Accusativus         fruct-um           corn-u
Vocativus            fruct-us             corn-u
Ablativus            fruct-u               corn-u

                                     Pluralis
Nominativus       fruct-us            corn-ua
Genetivus           fruct-uum         corn-uum
Dativus              fruct-ibus          corn-ibus
Accusativus       fruct-us             corn-ua
Vocativus          fruct-us              corn-ua
Ablativus          fruct-ibus            corn-ibus

Όμοια με το fructus κλίνονται τα
acus=βελόνα γενική acus  γένος θηλυκό.Mη ξεχνάμε ότι η λέξη εκφέρεται πάντοτε με τη γενική της.
exercitus=στρατός γενική exercitus  γένος αρσενικό
equitatus=ιππικό  γενική  equitatus  γένος  αρσενικό στα Λατινικά. Στα Ελληνικά γένος ουδέτερο
impetus=έφοδος  γενική impetus  γένος  αρσενικό στα Λατινικά.Στα Ελληνικά γένος θηλυκό τριτόκλιτο με γενική της ε φ ό δ ο υ.
manus=χέρι  γένος  θηλυκό στα Λατινικά. Στα Ελληνικά γένος ουδέτερο
peditatu= πεζικό  γένος ουδέτερο και στις δύο γλώσσες. Είναι και στην πρακτική εφαρμογή  ουδέτερο γένος,αφού το επανδρώνουν  άνδρες και γυναίκες
Όμοια με το cornu κλίνονται  τα
genu=το γόνατο γένος ουδέτερο  και στις δύο γλώσσες
veru=ο οβολός γένος ουδέτερο στα Λατινικά.Στα Ελληνικά γένος αρσενικό

Και στην Τ έ τ α ρ τ η  Κ λ ί σ η  βρίσκουμε δ ι α φ ο ρ ε τ ι κ ό  σ χ η μ α τ ι σ μ ό  σε μερικές πτώσεις,όπως
 τη Δοτική του Ενικού
σε  ουσιαστικά που λήγουν σε -us όπως το ουδέτερο  senatus=η σύγκλητος με συναίρεση  του -ui σε -u.
Την Αφαιρετική και την Δοτική του Πληθυντικού.
σχηματίζουν σε -ubus αντί  -ibus τα ονόματα  artus γενική artus = άρθρο,η  άρθρωση και στον πληθυντικό τα μέλη του σώματος..Η Δοτική και Αφαιρετική  artubus αντί artibus. Στον πληθυντικό artus-us= τα μέλη του σώματος.
tribus-us=τριτύς=η φυλή γένους θηλυκού και στις δύο γλώσσες,η δοτική   και η αφαιρετική  tribubus
Tα   ο υ σ ι α σ τ ι κ ά  lacus-us=λίμνη  γένους αρσενικού στα Λατινικά
portus=λιμάνι γενική portus γένος αρσενικό στα Λατινικά.Στα Ελληνικά γένος ουδέτερο.
Έχουν δύο διαφορετικές μορφές  στις πτώσεις  δοτική  και   αφαιρετική
lacibus και  lacubus
portibus και portubus
To  όνομα  domus-us=οικία  δανείζεται μερικές πτώσεις από την β' κλίση.
Στην γ ε ν ι κ ή  του  ε ν ι κ ο ύ  είναι domus και domi. Στην γενική του πληθυντικού είναι domorum και domuum.
            Singularis                                Pluralis
Nominativus     domus                       domus
Genetivus         domi  και domus        domorum και domuum
Dativus             domui                       domibus
Accusativus      domum                     domos
Vocativus          domus                      domos
Ablativus          domo                       domibus

Από την Δ ε ύ τ ε ρ η   κ λ ί σ η  είναι οι πτώσεις της γενικής ενικού domi και πληθυντικού domorum.

Η γενική του ενικού domi  συναντάται και ως επίρρημα  domi= οίκοι=στο σπίτι.

Από τα ονόματα της Τ έ τ α ρ τ η ς   Κ λ ί σ η ς  που λήγουν σε -us είναι  θ η λ υ κ ά μόνο τα
acus -us=βελόνη
domus-us=ο οίκος
idus-uum =αι ειδοί .Στον πληθυντικό μόνο
manus-us=το χέρι
porticus-us=στοά
tribus-us=τριττύς

Προχωράμε στην  Π έ μ π τ η   κ λ ί σ η την Declinatio Quinta της Λατινικής Γραμματικής.
Η Πέμπτη κλίση περιλαμβάνει α ρ σ ε ν ι κ ά   και   θ η λ υ κ ά   ονόματα μόνο.που λήγουν σε -es γενική  -ei.
Ο χαρακτήρας του θέματος  είναι -e.

Σαν  π α ρ α δ ε ί γ μ α τ α  χρησιμοποιούμε  τα ουσιαστικά
dies= ημέρα θέμα -die
res=πράγμα θέμα -re
species=όψη θέμα - specie

                                   Singularis                                         Pluralis
Nominativus       dies         res        species              dies           res         species
Genetivus           diei         rei         speciei               dierum      rerum       δεν υπάρχει
Dativus               diei        rei         speciei               diebus      rebus         δεν υπάρχει
Αccusativus        diem      rem       speciem              dies         res             species
Vocativus           dies        res        species                dies        res              species
Ablativus            die         re          specie                 diebus     rebus         δεν υπάρχει

Από τα ονόματα της Π έ μ π τ η ς  Κ λ ί σ ε ω ς
Σχηματίζουν τον Π λ η θ υ ν τ ι κ ό  α ρ ι θ μ ό  σε όλες τις πτώσεις  μόνο το dies=ημέρα και το res =πράγμα.Τα άλλα ουσιαστικά από τον πληθυντικό έχουν μόνο ονομαστική-nominativus, αιτιατική-accusativus  και κλητική-vocativus ή δεν έχουν καθόλου πληθυντικό.
Α ρ σ ε ν ι κ ό είναι μερικές φορές  το dies =ημέρα    και πάντοτε  το meridies = μεσημβρία
Το dies είναι θηλυκό, =προθεσμία ή χρόνος
longa dies=μακρός χρόνος
certa dies=ορισμένη προθεσμία

Τo  μάθήμα  με τις κλίσεις των ονομάτων και στις πέντε κλίσεις της Λατινικής γραμματικής όλοκληρώθηκε. Σας ευχόμαστε  καλή  μελέτη.

Καλή Επιτυχία










Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου