Πέμπτη 16 Μαΐου 2013

Αγαπημένοι μου αναγνώστες μαθητές και μαθήτριες όλων των ηλικιών
Σήμερα είναι Πέμπτη 16 Μαϊου 2013  μία ωραία Ανοιξιάτικη ημέρα μεσαίας θερμοκρασίας.Ο ουρανός έχει λίγα σύννεφα καθόλου υγρασία  και ζέστη ανθεκτική. Συνεχίζουμε την γραμματική της Λατινικής γλώσσας με  ασχολία βασική σήμερα  την κλίση των λέξεων αρσενικού και θηλυκού  γένους της Τρίτης κλίσης της Declinatio Tertia. Προχωρούμε  στην κλιση των ουσιαστικών.
                                Ενικός αριθμός    Singularis
Ονομαστική  Nominativus    dux        pastor       homo        urbs
Γενική           Genetivus       ducis      pastoris     hominis     urbis
Δοτική          Dativus           duci        pastori      homini       urbi
Αιτιατική      Accusativus    ducem    pastorem   hominem   urbem
Kλητική        Vocativus       dux        pastor       homo        urbs
Αφαιρετική    Ablativus       duce      pastore     homine      urbe

                              Πληθυντικός  αριθμός     Pluralis
Ονομαστική Nominativus   duces      pastores    homines      urbes
Γενική          Genetivus       ducum     pastorum   hominum    urbium
Δοτική         Dativus           ducibus   pastoribus   hominibus   urbibus
Αιτιατική     Accusativus     duces     pastores      homines      urbes
Κλητική      Vocativus         duces     pastores      homines      urbes
Aφαιρετική  Ablativus        ducibus   pastoribus   hominibus   urbibus

Η λέξη dux-ducis=ηγεμόνας  είναι αρσενικού γένους,είναι ακατάληκτο,δεν έχει κατάληξη  στην ενική ονομαστική  περιττοσύλλαβο,συμφωνόληκτο με ένα μόνο θέμα,duc-
Η λέξη pastor-pastoris= βοσκός  είναι αρσενικού γένους,ακατάληκτο, περιττοσύλλαβο συμφωνόληκτο με ένα μόνο θέμα,  pastor-
Η λέξη homo-hominis= άνθρωπος  είναι αρσενικού γένους  περιττοσύλλαβο ακατάληκτο και διπλόθεμο,θέματα homo-  και homin-
Η λέξη  urbs-urbis=η πόλη  είναι γένους θηλυκού,καταληκτικό,περιττοσύλλαβο, συμφωνόληκτο,με ένα μόνο θέμα,urb-.
Ένα ακόμα παράδειγμα.Η λέξη puppis-puppis(θ)= η πρύμνη είναι καταληκτικό έχει s στην ενική ονομαστική. Το ουσιαστικό consul-cobsulis(α)=ύπατος δεν έχει s στην ενική ονομαστική,είναι ακατάληκτο.Το ουσιαστικό orator-oratoris(α)=ο ρήτορας δεν έχει s στην ενική ονομαστική,είναι ακατάληκτο.
Όμοια με τα συμβατικά της τρίτης κλισης ονόματα  κλίνονται και τα ουσιαστικά,Αρσενικού και Θηλυκού γένους.Τα αρσενικού γένους τα σημειώνουμε με ένα μικρό άλφα και τα θηλυκού γένους με ένα μικρό θήτα. 
lapis-lapidis(α)=πέτρα,lepus-leporis(α)=ο λαγός,lex-legis(θ)=ο νόμος,lux-lucis(θ)= το φως
miles-militis(α)= στρατιώτης, mulier-mulieris(θ)=η γυναίκα
orator-oratori(α)s=ρήτορας,uxor-uxoris(θ)= η σύζυγος,lex-legis(θ)= ο νόμος
pes-pedis(α)=πόδι,princeps-principis= ο πρώτος,pons-pontis(α)= η γέφυρα
arbor-arboris(θ)=το δένδρο,orator-oratoris(α)=o ρήτορας,οrdo-ordinis(θ)= η τάξη,mos-moris (α)= το ήθος
flos-floris(α)= το άνθος,tellus-telluris(θ)=η γη,pulvis -pulveris(α)= η σκόνη, rex-regis(α)= ο βασιλιάς,judex-judicis(α)= δικαστής,uxor-uxoris(θ)=η σύζυγος,arbor-arboris(θ)= το δένδρο
sermo-sermonis(α)= ο λόγος, arx-arcis(θ)= ακρόπολη,tibicen-tibicinis= ο αυλητής(κλίνεται όπως το urbs-urbis),virgo-virginis(θ)= παρθένος,virtus-virtutis (θ)= αρετή,pons-pontis (α) = η γέφυρα και άλλα.Όμοια κλίνεται και το nix  γενική  ni-vis(θ)= χιόνι με γενική πληθυντικού nivium και θέμα ningu-
Σημειώνουμε ότι:
Tα ονόματα  pater-patris(α)= πατέρας,mater-matris= μητέρα,frater-fratris(α)=αδελφός,αυτά τα ονόματα ονομάζονται συγγενικά.
Και τα ονόματα imber-imbris(α)= βροχή,uter-utris(α)= ασκί,venter-ventris(α)= κοιλιά,όπως και τα ονόματα των τεσσάρων μηνών September-Septembris,October,November,Decembre.
Όλα αυτά τα ακατάληκτα συμφωνόληκτα σε -er  ονόματα,  συγκόπτουν  το -e που βρίσκεται μπροστά από τον χαρακτήρα -r  σε όλες τις πτώσεις εκτός από την ονομαστική και την κλητική του ενικού και ονομάζονται συγκοπτόμενα.
Αυτός ο  ορισμός  επικρατεί και στα Αρχαία Ελληνικά στα συγκοπτόμενα τριτόκλιτα
Ονομαστική:  πάτερ παλαιότερα,μετά πατήρ
Γενική: πατρός
Κλητική: πάτερ
Ελπίζω να μην σας μπέρδεψα με τις συνήθειες των Γραμματολόγων να ανακατώνουν διαφορετικά πράγματα που παρουσιάζουν ομοιότητες.
Καλό διάβασμα
   










  





Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου