Μάθημα Γραμματικής
Αόριστες Αντωνυμίες
Αόριστες αντωνυμίες λέγονται οι αντωνυμίες που χρησιμοποιούμε,όταν δε θέλουμε να μιλήσουμε ονομαστικά για ένα πρόσωπο ή ένα πράγμα,γιατί δεν θέλουμε ή γιατί δεν το γνωρίζουμε.
Παράδειγμα
Περιμένει κάποιος στην πόρτα
Οι αόριστες αντωνυμίες είναι:
1)μία ή μια,ένας
Είναι η ίδια αντωνυμία με το αριθμητικό που χρησιμοποιούμε και σαν αόριστο άρθρο.
Παράδειγμα
Μου έλεγε ένας
2)κανένας ή κανείς,καμία ή καμια
Κλίνεται,όπως το ένας,μία ένα μόνο στον ενικό αριθμό.
Η αντωνυμία κανείς έχει δύο σημασίες.
α) Η πρώτη σημασία είναι κ ά π ο ι ο ς,όταν η πρόταση δεν έχει άρνηση.
Παράδειγμα
Αν με ζητήσει κανείς ή αν με ζητήσει κάποιος
Πέρασε από το σπίτι καμια μέρα ή πέρασε από το σπίτι κάποια μέρα.
Αν δεις κανένα παιδί στο δρόμο ή αν δεις κάποιο παιδί στο δρόμο
β)Η δεύτερη σημασία είναι ο ύ τ ε έ ν α ς και κ ά π ο ι ο ς,όταν η πρόταση είναι αρνητική.
Παράδειγμα
Αν δεν το πήρε κανείς ή αν δεν το πήρε κάποιος,θα βρεθεί.Δεν το πήρε κανείς.Δεν το είδε κανείς ή δεν το είδε ούτε ένας.
3)Η αντωνυμία κ ά π ο ι ο ς,κ ά π ο ι α,κ ά π ο ι ο
Παράδειγμα
Ήρθε κάποιος
Κάποια μέρα θα συναντηθούμε
Είδα κάποιον στο δρόμο
4)Η αντωνυμία μ ε ρ ι κ ο ί,μ ε ρ ι κ έ ς,μ ε ρ ι κ ά
Όταν αναφερόμαστε σε λίγα πρόσωπα ή πράγματα.
Κλίνεται μόνο στον πληθυντικό.
Παράδειγμα
Μερικοί το πίστεψαν
Ήταν μερικές γυναίκες
Ήρθαν μερικά παιδιά
5) Οι αντωνυμίες κ ά τ ι και κ α τ ι τ ί
και οι δύο αντωνυμίες είναι άκλιτες.
Παράδειγμα
Διάβασα σε κάτι βιβλία
Κάτι θα έγινε.Ξέρω κι εγώ; κατιτί.
Ήταν κάτι άνθρωποι.
6) Η αντωνυμία τ ί π ο τ ε ή τ ί π ο τ α
η αντωνυμία αυτή είναι άκλιτη και έχει δύο σημασίες.
α) Η πρώτη σημασία.Πες μας τίποτε ή κάτι.
Έμαθες τίποτε νέα ή έμαθες κάτι νεότερο;
β)Δεν ξέρω τίποτε
Τι θέλεις; Τίποτε
7) H αντωνυμία κ ά μ π ο σ ο ς,κ ά μ π ο σ η, κ ά μ π ο σ ο
Παράδειγμα
'Ηταν κάμποσος κόσμος
Πέρασε κάμποση ώρα
Έχω κάμποσα βιβλία
8) Οι αντωνυμίες κ ά θ ε -κ α θ έ ν α ς,κ α θ ε μ ί α ή κ α θ ε μ ι α
Η αντωνυνία κ ά θ ε είναι άκλιτη και τη χρησιμοποιούμε σαν επίθετο με ονόματα κάθε πτώσης.
Παράδειγμα
Ο κάθε άνθρωπος ή κάθε άνθρωπος
Το κάθε παιδί ή κάθε παιδί
Κάθε βδομάδα
Η πρόοδος κάθε παιδιού.
9) Η αντωνυμία κ α θ έ ν α ς
κλίνεται στον ενικό,όπως το έ ν α ς
Παράδειγμα
Ο καθένας με τη σειρά του
Καθεμία τη δουλειά της
Δεν λέμε ο καθένας άνθρωπος.Λέμε ο κάθε άνθρωπος
10) Η αντωνυμία κ α θ ε τ ί είναι ουδετέρου γένους.Είναι άκλιτη και τη συναντούμε με άρθρο και χωρίς άρθρο στην ονομαστική και στην αιτιατική.
Παράδειγμα
Θα ακούσω το καθετί που θα πεις ή θα ακούσω καθετί που θα πεις.
11) Οι αντωνυμίες ο,η,το δ ε ί ν α- ο,η,το τ ά δ ε και με χωρίς άρθρο.
Συνήθως και οι δύο αντωνυμίες βρίσκονται στον ενικό και στα τρία γένη.
Λέμε και αυτές τις αντωνυμίες,όταν δεν θέλουμε να ονομάσουμε τα πρόσωπα ή τα πράγματα.
Παράδειγμα
Ήρθε ο δείνα και μου λέει να πας στο τάδε μέρος.
12) Η αντωνυμία ά λ λ ο ς, ά λ λ η, ά λ λ ο
Παράδειγμα
Ο άλλος δεν ήρθε
Η άλλη μέρα ήταν βροχερή
Το άλλο βιβλίο ήταν καλύτερο.
Αόριστες Αντωνυμίες
Αόριστες αντωνυμίες λέγονται οι αντωνυμίες που χρησιμοποιούμε,όταν δε θέλουμε να μιλήσουμε ονομαστικά για ένα πρόσωπο ή ένα πράγμα,γιατί δεν θέλουμε ή γιατί δεν το γνωρίζουμε.
Παράδειγμα
Περιμένει κάποιος στην πόρτα
Οι αόριστες αντωνυμίες είναι:
1)μία ή μια,ένας
Είναι η ίδια αντωνυμία με το αριθμητικό που χρησιμοποιούμε και σαν αόριστο άρθρο.
Παράδειγμα
Μου έλεγε ένας
2)κανένας ή κανείς,καμία ή καμια
Κλίνεται,όπως το ένας,μία ένα μόνο στον ενικό αριθμό.
Η αντωνυμία κανείς έχει δύο σημασίες.
α) Η πρώτη σημασία είναι κ ά π ο ι ο ς,όταν η πρόταση δεν έχει άρνηση.
Παράδειγμα
Αν με ζητήσει κανείς ή αν με ζητήσει κάποιος
Πέρασε από το σπίτι καμια μέρα ή πέρασε από το σπίτι κάποια μέρα.
Αν δεις κανένα παιδί στο δρόμο ή αν δεις κάποιο παιδί στο δρόμο
β)Η δεύτερη σημασία είναι ο ύ τ ε έ ν α ς και κ ά π ο ι ο ς,όταν η πρόταση είναι αρνητική.
Παράδειγμα
Αν δεν το πήρε κανείς ή αν δεν το πήρε κάποιος,θα βρεθεί.Δεν το πήρε κανείς.Δεν το είδε κανείς ή δεν το είδε ούτε ένας.
3)Η αντωνυμία κ ά π ο ι ο ς,κ ά π ο ι α,κ ά π ο ι ο
Παράδειγμα
Ήρθε κάποιος
Κάποια μέρα θα συναντηθούμε
Είδα κάποιον στο δρόμο
4)Η αντωνυμία μ ε ρ ι κ ο ί,μ ε ρ ι κ έ ς,μ ε ρ ι κ ά
Όταν αναφερόμαστε σε λίγα πρόσωπα ή πράγματα.
Κλίνεται μόνο στον πληθυντικό.
Παράδειγμα
Μερικοί το πίστεψαν
Ήταν μερικές γυναίκες
Ήρθαν μερικά παιδιά
5) Οι αντωνυμίες κ ά τ ι και κ α τ ι τ ί
και οι δύο αντωνυμίες είναι άκλιτες.
Παράδειγμα
Διάβασα σε κάτι βιβλία
Κάτι θα έγινε.Ξέρω κι εγώ; κατιτί.
Ήταν κάτι άνθρωποι.
6) Η αντωνυμία τ ί π ο τ ε ή τ ί π ο τ α
η αντωνυμία αυτή είναι άκλιτη και έχει δύο σημασίες.
α) Η πρώτη σημασία.Πες μας τίποτε ή κάτι.
Έμαθες τίποτε νέα ή έμαθες κάτι νεότερο;
β)Δεν ξέρω τίποτε
Τι θέλεις; Τίποτε
7) H αντωνυμία κ ά μ π ο σ ο ς,κ ά μ π ο σ η, κ ά μ π ο σ ο
Παράδειγμα
'Ηταν κάμποσος κόσμος
Πέρασε κάμποση ώρα
Έχω κάμποσα βιβλία
8) Οι αντωνυμίες κ ά θ ε -κ α θ έ ν α ς,κ α θ ε μ ί α ή κ α θ ε μ ι α
Η αντωνυνία κ ά θ ε είναι άκλιτη και τη χρησιμοποιούμε σαν επίθετο με ονόματα κάθε πτώσης.
Παράδειγμα
Ο κάθε άνθρωπος ή κάθε άνθρωπος
Το κάθε παιδί ή κάθε παιδί
Κάθε βδομάδα
Η πρόοδος κάθε παιδιού.
9) Η αντωνυμία κ α θ έ ν α ς
κλίνεται στον ενικό,όπως το έ ν α ς
Παράδειγμα
Ο καθένας με τη σειρά του
Καθεμία τη δουλειά της
Δεν λέμε ο καθένας άνθρωπος.Λέμε ο κάθε άνθρωπος
10) Η αντωνυμία κ α θ ε τ ί είναι ουδετέρου γένους.Είναι άκλιτη και τη συναντούμε με άρθρο και χωρίς άρθρο στην ονομαστική και στην αιτιατική.
Παράδειγμα
Θα ακούσω το καθετί που θα πεις ή θα ακούσω καθετί που θα πεις.
11) Οι αντωνυμίες ο,η,το δ ε ί ν α- ο,η,το τ ά δ ε και με χωρίς άρθρο.
Συνήθως και οι δύο αντωνυμίες βρίσκονται στον ενικό και στα τρία γένη.
Λέμε και αυτές τις αντωνυμίες,όταν δεν θέλουμε να ονομάσουμε τα πρόσωπα ή τα πράγματα.
Παράδειγμα
Ήρθε ο δείνα και μου λέει να πας στο τάδε μέρος.
12) Η αντωνυμία ά λ λ ο ς, ά λ λ η, ά λ λ ο
Παράδειγμα
Ο άλλος δεν ήρθε
Η άλλη μέρα ήταν βροχερή
Το άλλο βιβλίο ήταν καλύτερο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου